Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (6458 sayılı Kanun) md. 54’de düzenlenmiştir. İlgili düzenlemede diğer sınır dışı halleri yanında Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı halleri de sayılmıştır. Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı edilecek yabancılar, Türkiyeye yasal giriş veya Türkiyeden yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler ile hakkında Türkiyeye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiyeye geldiği tespit edilenlerdir. Aşağıda, Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı, Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararına itiraz, Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle idari gözetim kararı, Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle idari gözetim kararına itiraz gibi konular incelenecektir.
TÜRKİYEDE PASAPORTU KİM VERİR?
Diplomatik pasaportlarla ilgili müracaat işlemleri Dışişleri Bakanlığı ve dış temsilcilikler tarafından yürütülür. Müracaatları tamamlanan diplomatik pasaportların onay işlemleri Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılır. Hususi ve hizmet pasaportlarının müracaat işlemleri ise yurt içinde il emniyet müdürlüklerince, yurt dışında ise İçişleri Bakanlığı’nın muvafakati ve Dışişleri Bakanlığı’nın talimatı ile dış temsilciliklerce yapılır. Umuma mahsus pasaportların müracaat işlemleri ise yurt içinde il birimlerince, yurt dışında ise dış temsilciliklerce yapılır. Hususi, hizmet ve umuma mahsus pasaportlar İçişleri Bakanlığı adına valiliklerce verilir. Valiler, bu yetkilerini vali yardımcılarına, kaymakamlara, il veya ilçe birimlerine devredebilir.
PASAPORT TÜRLERİ NELERDİR?
Pasaport türleri amaçlarına göre farklılaşır. Pasaport türleri, hususi pasaport, hizmet pasaportu, umuma mahsus pasaport, yabancılara mahsus pasaport şeklinde sayılabilir.
TÜRKİYEYE GİRİŞTE PASAPORT ZORUNLULUĞU VAR MIDIR?
Türkiyeye giriş ve Türkiyeden çıkış, sınır kapılarından, geçerli pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerle yapılır. Yabancı, pasaport veya pasaport yerine geçen belge ya da belgelerini, Türkiyeye giriş ve Türkiyeden çıkışta görevlilere göstermek zorundadır. Vize muafiyeti kapsamında olan ülke vatandaşları için vize şartı aranmazken bu kapsamda olmayan ülke vatandaşlarına vize şartı aranır. Bunlara aykırı davranan yabancılar hakkında Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilir.
PASAPORT YERİNE GEÇEN BELGELER NELERDİR?
Türkiyeye pasaport yerine geçen belgelerle de girilebilir. Pasaport yerine geçen belgeler, pasavanlar, idari mektuplar, hudut geçiş belgeleri, gemi adamı cüzdanları, demiryolu ve hava ulaşım araçları memur ve mürettebatına verilen vesikalar, seyahat belgesi ve benzeri belgelerdir. Pasaport veya pasaport yerine geçen belgelere sahip olmadan Türkiyeye giren yabancılar hakkında Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilir.
PASAPORT VERİLMEYECEK KİŞİLER KİMLERDİR?
Yurt dışına çıkmaları mahkemelerce yasaklananlara, memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere ve terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen yurt dışındaki her türlü eğitim, öğretim ve sağlık kuruluşları ile vakıf, dernek veya şirketlerin kurucu ve yöneticisi olduğu veya bu yerlerde çalıştığı İçişleri Bakanlığı’nca tespit edilenlere pasaport veya seyahat vesikası verilmez. Ancak, yabancı memleketlere gitmeleri mahkemelerce yasaklananlar dışında kalanlara, zaruri hallerde Cumhurbaşkanı onayı ile pasaport veya pasaport yerine geçen seyahat vesikası verilebilir. Pasaport veya pasaport yerine geçen vesikaları kaybedenlerden, bunu haklı bir sebebe dayandıramayanlarla bulundukları ülkelerden sınır dışı edilmiş olanlara, bu ülkelerden çıkarılış sebepleri göz önünde tutularak pasaport veya vesika verilmeyebilir.
TÜRKİYEYE GİREMEYECEK KİŞİLER KİMLERDİR?
Türkiyeye girişlerine izin verilmeyecek yabancılar 6458 sayılı Kanun md. 7’de sayılmıştır. Bunlar, pasaportu, pasaport yerine geçen belgesi, vizesi veya ikamet ya da çalışma izni olmayanlar ile bu belgeleri veya izinleri hileli yollarla edindiği veya sahte olduğu anlaşılanlar, vize, vize muafiyeti veya ikamet izin süresinin bitiminden itibaren en az altmış gün süreli pasaport veya pasaport yerine geçen belgesi olmayanlar, 6458 sayılı Kanun md. 15/2 saklı kalmak kaydıyla vize muafiyeti kapsamında olsalar dahi, talep ettikleri vize süresinden en az altmış gün daha uzun süreli pasaport ya da pasaport yerine geçen belgesi olmayanlar, Türkiyeye girişleri yasaklı olanlar, kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından sakıncalı görülenler, kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşıyanlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar uyarınca suçluların geri verilmesine esas olan suç veya suçlardan sanık olanlar ya da hükümlü bulunanlar, kalacağı süreyi kapsayan geçerli sağlık sigortası bulunmayanlar, Türkiyeye giriş, Türkiyeden geçiş veya Türkiyede kalış amacını haklı nedenlere dayandıramayanlar, kalacağı sürede, yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olmayanlar, vize ihlalinden veya önceki ikamet izninden doğan ya da 6183 sayılı Kanun’a göre takip ve tahsil edilmesi gereken alacakları ödemeyi kabul etmeyenler veya 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre takip edilen borç ve cezalarını ödemeyi kabul etmeyenlerdir.
TÜRKİYEYE GİRİŞ YASAĞI VE SÜRESİ
Türkiyeye girişin engellenmesi ile ilgili yapılan işlemler, geri çevrilen yabancılara tebliğ edilir. Tebligatta, yabancının karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanabileceği ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülüklerine de yer verilir. Türkiyeye giriş yasağının süresi en fazla beş yıldır. Ancak, kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit bulunması hâlinde bu süre en fazla on yıl daha artırılabilir. Girişi yasak olmasına rağmen Türkiyeye giren yabancılar hakkında Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilir.
TÜRKİYEYE GİRİŞ YASAĞININ KALDIRILMASI
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, giriş yasağını kaldırabilir veya giriş yasağı saklı kalmak kaydıyla yabancının belirli bir süre için Türkiyeye girişine izin verebilir. Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı sebebiyle Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, idari para cezaları ve kamu alacakları sebebiyle de valilikler yabancıların ülkeye kabulünü ön izin şartına bağlayabilir.
TÜRKİYEYE GİRMESİ ENGELLENEMEYECEK KİŞİLER KİMLERDİR?
Yabancılar bazıları hakkında Türkiyeye giriş yasağı kararı alınamaz. Bunlardan ilki, vize veya ikamet süresi sona ermiş olmasına rağmen bu durum henüz yetkililer tarafından tespit edilmeden Türkiye dışına çıkmak için valiliklere başvurmuş ve başvuru sonucunda hakkında verilen sınır dışı kararına ilişkin idari para cezalarını ödemiş yabancılardır. Bu şartların yanı sıra Bakanlıkça belirlenen ihlal süreleri de aşılmamış ise yabancı hakkında Türkiyeye giriş yasağı alınmayabilir. Bunlardan ikincisi ise Türkiyeyi terke davet edilenlerden, süresi içinde Türkiyeyi terk edenlerdir.
SINIR DIŞI ETME KARARI NEDİR?
Sınır dışı etme kararı 6458 sayılı Kanun md. 52 ve devamında düzenlenmiştir. Sınır dışı etme kararı, yabancının kanunda belirtilen fiilleri işlemesi sebebiyle vatandaşı olduğu ülkeye, transit gideceği ülkeye veya üçüncü bir ülkeye gönderilmesi kararıdır. Sınır dışı etme kararı valilik tarafından verilir. Valilik sınır dışı etme kararını resen veya Göç İdaresi Genel Müdürlüğü talimatıyla verir.
TÜRKİYEYE GİRİŞ İHLALİ SEBEBİYLE SINIR DIŞI ETME KARARI
Sınır dışı etme kararı alınacak yabancılar, 6458 sayılı Kanun md. 54’te sayılmıştır. Bunlar arasında Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı edilecek yabancılar da bulunur. Türkiyeye yasal giriş veya Türkiyeden yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ile hakkında Türkiyeye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiyeye geldiği tespit edilenler hakkında sınır dışı kararı verilir. Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı edilme sebepleri aşağıda ayrı ayrı incelenecektir.
TÜRKİYEYE GİRİŞ VE ÇIKIŞ HÜKÜMLERİNİN İHLALİ
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilecek durumlardan ilki Türkiyeye yasal giriş ve çıkış hükümlerinin ihlal edilmesidir. Türkiyeye giriş ve Türkiyeden çıkış, sınır kapılarından, geçerli pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerle yapılır. Vize muafiyeti kapsamında olan ülke vatandaşları için vize şartı aranmaz, bu kapsamda olmayan ülke vatandaşları için ise vize şartı aranır. Dolayısıyla, Türkiyeye giriş ve çıkış hükümlerini ihlal eden kişiler hakkında 6458 sayılı Kanun md. 54/1-h gereğince Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilir.
“Bu kapsamda yapılan değerlendirmede, geçici koruma statüsü kapsamında olmadığı anlaşılan davacının, farklı tarihlerde ülkemize geldiği, ancak vize veya ikamet izni almak suretiyle ülkemize giriş yapması veya ülkemizde kalmaya devam etmesi gerekmekte iken, bu hususa riayet etmeksizin yasa dışı yollarla kalmaya devam ettiği, son olarak da vizesi olmaksızın yasa dışı yollarla ülkemize geldiğinin tespit edilmesinin ardından dava konusu işlemle yurda girişinin yasaklandığı dikkate alındığında; yasa dışı yollarla ülkemize gelen davacının durumunun kamu düzenine aykırılık oluşturduğu sabit olup, 6458 sayılı Kanun’un 9. maddesinde yer alan düzenlemelere uygun olarak yurda girişinin yasaklanması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.” (DANIŞTAY 10.D., 2016/3090 E., 2021/4939 K., 20.10.2021 T.).
TÜRKİYEYE GİRİŞ YASAĞI BULUNMASINA RAĞMEN ÜLKEYE GİRME
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilecek durumlardan ikincisi, hakkında Türkiyeye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiyeye gelinmesidir. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından Türkiyeye girmesinde sakınca görülen yabancıların girişini yasaklayabilir. Türkiyeden sınır dışı edilen yabancıların Türkiyeye girişi ise Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya valilikler tarafından yasaklanır. Dolayısıyla, giriş yasağına rağmen Türkiyeye girenler hakkında Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilir.
TÜRKİYEYE GİRİŞ İHLALİ SEBEBİYLE SINIR DIŞI KARARINI KİM VERİR?
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı valilik tarafından verilir. Valilik bu kararı Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün talimatı üzerine ya da resen verir.
SINIR DIŞI KARARI VERİLEMEYECEK YABANCILAR?
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilse de 6458 sayılı Kanun md. 55’te sayılan yabancılar hakkında sınır dışı kararı uygulanmaz. Ancak bu kişilerin, belli bir adreste ikamet etmeleri veya istenen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları istenebilir. Dolayısıyla Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilebilecek olsa da sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar; ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler; hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar; mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları ve tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları sınır dışı edilemez.
“Somut olayda başvurucu, ülkesinde 2008 yılında bir üniversitede gerçekleşen olaylara katılması nedeniyle mahkûmiyetine karar verildiğini, bu tür eylemlerin İran İslam Cumhuriyetinin devrilmesi yönünde faaliyette bulunmak olarak kabul edildiğini ve katılan kişilerin idam cezasıyla cezalandırıldığını ileri sürmüş ve iddialarını doğrular nitelikte bazı bilgi ve bilgiler sunmuştur (bkz. §§ 8-9). Nitekim İnsan Hakları İzleme Örgütünün İran’a ilişkin 2015 yılı İnsan Hakları Raporunda, İran hukukuna göre çok sayıda suçun karşılığının ölüm cezası olduğu ve verilen cezaların da infaz edildiği belirtilmiştir. Açıklanan nedenlerle, bu aşamada başvurucunun ülkesine sınır dışı edilmesi hâlinde “yaşamına” yönelik ciddi bir tehlikeyle karşılaşma ihtimali bulunduğu anlaşıldığından tedbir talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.” (Anayasa Mahkemesi 2.B., B. 2015/19133 T. 16.12.2015).
SINIR DIŞI ETME KARARI NASIL TEBLİĞ EDİLİR?
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı ilgililere tebliğ edilmelidir. Sınır dışı etme kararı ve gerekçesi, hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya, yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilir. Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilen, avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisine veya yasal temsilcisine kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgi verilir.
SINIR DIŞI KARARINA İTİRAZ NASIL YAPILIR?
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararına itiraz, yabancının kendisi hakkında verilen sınır dışı kararına karşı yargı yoluna başvurmasıdır. Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararına itiraz etmek isteyen yabancı, verilen kararın tebliğinden itibaren 7 (yedi) gün içinde idare mahkemesine başvurmalıdır. Yargılama sonuçlanana kadar hakkında sınır dışı kararı verilen kişi sınır dışı edilemeyeceğinden idare mahkemesine yapılan itiraz yabancının sınır dışı edilmesini engeller.
“Başvurucu sınır dışı kararının 23/2/2017 tarihinde kendisine tebliğ edildiğini, bu tarihe göre davanın süresinde açıldığını öne sürmüş ise de İdare Mahkemesinin 22/2/2017 tarihli, başvurucunun imzasını da taşıyan tebliğ tutanağını esas aldığı, anılan tutanaktaki tarihe göre davanın süresinde açılmadığı anlaşılmıştır. Açıklanan gerekçelerle başvurunun diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.” (Anayasa Mahkemesi 2.B., B. 2017/20708 T. 08.06.2021).
YABANCI HAKKINDA İDARİ GÖZETİME KARAR VERİLMESİ
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle idari gözetim kararı, yabancının, kanunda aranan şartları taşıması sebebiyle geri gönderme merkezinde belli bir süre tutulmasıdır. İdari gözetim kararı, Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilen yabancılar hakkında uygulanır. Bu kişilerden kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiyeye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiyeden çıkmaları için verilen sürede çıkmayan, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar hakkında Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle idari gözetim kararı verilir. İdari gözetim kararını valilik verir. Dolayısıyla Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilen yabancılar idari gözetim altına alınırlar.
YABANCI HAKKINDA VERİLEN İDARİ GÖZETİMİN SÜRESİ
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle idari gözetim süresi 6458 sayılı Kanun m. 57/3’te düzenlenmiştir. İlgili düzenlemeye göre Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle hakkında idari gözetim kararı verilen kişi geri gönderme merkezinde en fazla altı ay süreyle tutulur.
YABANCI HAKKINDA VERİLEN İDARİ GÖZETİMİN SÜRESİ UZAR MI?
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle verilen altı aylık idari gözetin süresi, yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle sınır dışı etme işlemlerinin tamamlanamaması hâlinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir. Dolayısıyla kural yabancının altı ay süreyle idari gözetim altında tutulması ise de istisnai durumlarda bu süre altı ay daha uzatılabilir.
İDARİ GÖZETİME KİM KARAR VERİR?
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle sınır dışı kararı verilen yabancı hakkında idari gözetimin uygulanması durumunda bu kararın valilik tarafından gözden geçirilmesi gerekir. İdari gözetim sürecinde idari gözetimin zaruri olup olmadığı valilik tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilir. Gerek görülmesi durumunda otuz günlük süre beklenmeden de idari gözetim gözden geçirilebilir. Yapılan değerlendirmede kişinin idari gözetim altında tutulmasında zaruret görülmezse derhal sonlandırılır. İdari gözetimi sonlandırılan yabancılara idari gözetime alternatif yükümlülükler de getirilebilir.
İDARİ GÖZETİMDE TARAFLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ
İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli yapılan değerlendirmelerin sonuçları gerekçesiyle birlikte idari gözetim altında tutulan kişiye, yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilir. İdari gözetim altına alınan kişinin bir avukat tarafından temsil edilmemesi durumunda ise kendisi veya yasal temsilcisi kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
İDARİ GÖZETİM KARARINA NASIL İTİRAZ EDİLİR?
Türkiyeye giriş ihlali sebebiyle idari gözetim kararına itiraz sulh ceza hâkimliğine yapılır. İdareye verilen dilekçeler ise derhal yetkili sulh ceza hâkimliğine ulaştırılır. Sulh ceza hâkimliği incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır.
TÜRKİYEYE GİRİŞ YASAĞI SORGULAMA
Türkiyeye giriş yasağı sorgulama hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
KAÇAK YOLLA ÜLKEYE GİRMENİN CEZASI
Kaçak yolla ülkeye girmenin cezası hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
TÜRKİYEYE KAÇAK GİREN AFGANLAR
Türkiyeye kaçak giren Afganlar hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
TÜRKİYEYE KAÇAK GİRMENİN CEZASI
Türkiyeye kaçak girmenin cezası hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
KAÇAKLAR SINIR DIŞI EDİLİR Mİ?
Kaçaklar sınır dışı edilir mi hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
TÜRKİYEDEN SINIR DIŞI EDİLME SEBEPLERİ
Türkiyeden sınır dışı edilme sebepleri hususunda yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
YASA DIŞI YOLLARLA YURT DIŞINA ÇIKMANIN CEZASI
Yasa dışı yollarla yurt dışına çıkmanın cezası hususunda yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
DEPORT ANKARA AVUKATI
Deport Ankara avukatı hususunda yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ANKARA DEPORT AVUKATI
Ankara deport avukatı hususunda yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
İlgili yazılarımız için bakınız;
https://hkavukatlik.com/yabancinin-ucuncu-bir-ulkeye-sinir-disi-edilmesi/
https://hkavukatlik.com/sinir-disi-etme-kararina-itiraz/
https://hkavukatlik.com/idari-gozetim-kararina-itiraz/