Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı, taksi, otobüs, servis, çekici veya minibüs gibi ticari araçların hasar görmesi sonucunda onarılmaları süresince kullanılamamaları veya işletilememeleri sonucunda ortaya çıkan zarardır. Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybına uğrayan kişiler, kusurlu olan araç sahibi ve sürücüsüne karşı trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı talebinde bulunabilirler.
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI KONUSUNA BENZER YAZILARIMIZ
Trafik kazasında olay yerini terk yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
Trafik kazasında asli kusur yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
Trafik kazası tespit tutanağı yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
Alkollü trafik kazasında rücu yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
Trafik kazasında cenaze giderleri yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
Trafik kazasında müterafik kusur yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
Trafik kazasında hatır taşıması yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
Ölümlü trafik kazası tazminatı yazımız için linke tıklayınız (yazıya buradan ulaşabilirsiniz).
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI KİMDEN TALEP EDİLEBİLİR?
KAZANÇ KAYBI ARAÇ SAHİBİNDEN İSTENEBİLİR Mİ?
Karayolları Trafik Kanunu (KTK) md. 85, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu araç bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletiliyorsa, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibinin, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağını düzenlemiştir. KTK md. 85/5 ise işleten ve araç işleticisi teşebbüs sahibinin, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumlu olduğunu düzenlemiştir. Dolayısıyla, araç maliki ve işleticisi meydana gelen zarardan tehlike sorumluluğu kapsamında kusursuz olarak sorumludurlar.
KAZANÇ KAYBI SÜRÜCÜDEN İSTENEBİLİR Mİ?
Aracın sürücüsü ise kusuru ile sebebiyet verdiği zarardan haksız fiil hükümleri gereğince sorumludur. Dolayısıyla trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı kusurlu olan araç sürücüsünden de talep edilebilir.
KAZANÇ KAYBI SÜRÜCÜ VE ARAÇ SAHİBİNDEN BERABER İSTENEBİLİR Mİ?
Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı işleten ve sürücü üzerinde kalan rizikolardandır. Dolayısıyla, onarım süresince kullanılamayan aracın uğradığı trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı zararından kazada kusuru bulunan aracın sahibi ve sürücüsü müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI SİGORTADAN TALEP EDİLEBİLİR Mİ?
Trafik kazası sebebiyle aracın kullanılamaması veya işletilememesinden kaynaklanan trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı zararı, ayrıca teminat verilmediği sürece sigorta poliçesi kapsamındaki zararlardan değildir. Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı zararı, dolaylı bir zarar olduğundan sigorta şirketinin sorumluluğuna gidilemez.
“Davalı F1 sigorta A.Ş. vekilinin temyiz istemine gelince; Davacı-karşı davalı vekili, müvekkiline ait N1 plakalı aracın ticari taksinin çalıştırılmamasından dolayı kazanç kaybı zararın da tahsilini talep etmiştir. Davalı F1 Sigorta A.Ş.nin zarara neden olan aracın trafik sigortacısı olduğu dikkate alınarak kazanç kaybından dolayı sorumluluğuna hükmedilmiştir. Ancak, zarar gören aracın çalıştırılmamasından kaynaklanan kazanç kaybı zararı, ayrıca teminat verilmediği sürece trafik sigorta poliçesi kapsamında yer alan zarar türlerinden değildir. Bu nedenle, davalı sigorta şirketinin kazanç kaybından dolayı sorumluluğuna hükmedilmesi yanlış olmuştur.” (Y. 11. HD. 04.04.2005 T., 2004/6594 E., 2005/3179 K.).
“Yargıtay’ın yerleşik uygulaması gereği araç değer kaybının doğrudan zarar olması sebebiyle zorunlu trafik sigortası teminatının kapsamında kaldığı; ancak kazanç kaybının dolaylı zarar olduğu hususları da göz önünde bulundurularak, davacının talep ettiği alacaklar hakkında karar verilmesi gerekirken; davacı talebi içindeki farklı alacak kalemlerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi suretiyle davacı talebi hakkında karar verilmesi doğru görülmemiştir. ” (Y. 17. HD. 08.02.2016 T., 2015/11635 E., 2016/1209 K.).
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI NASIL BELİRLENİR?
Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı açısından bazı tespitler yapılmalıdır. Trafik kazasında zarar gören araç onarım süresince kullanılamayacağından, aracın kullanış amacına göre, mahrumiyet zararı belirlenmelidir. Ticari kazanç kaybı belirlenirken zorunlu giderler kazanç kaybından düşülmelidir. Bu kapsamda, aracın hangi amaçla kullanıldığı, hangi güzergahlar arasında kullanıldığı, araç kullanılırken yapılacak olan yakıt, OGS/HGS gibi zorunlu giderler hesaba katılmalıdır. Eğer uğranılan zarara ilişkin yeterince delil sunulamıyorsa, Türk Borçlar Kanunu (TBK) md. 50/2 gereğince, hakkaniyete uygun bir bedel tayin ve takdir edilmelidir.
“…Ancak kazanç kaybı belirlenirken, davacının aracını çalıştırmaması nedeniyle zorunlu giderleri olan yakıt ve amortisman vs. masrafları yapmadığı dikkate alınarak bu miktarın mahsubu ile net kazanç kaybının tespit edilmesi gerekir. Mahkemece yapılacak iş; bilirkişiden bu hususta ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetli görülmemiştir.” (Y. 17. HD. 2006/5225 E., 2006/8352 K.).
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI TALEBİNDE BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ
Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı tespiti açısından bilirkişi raporu alınmalıdır. Bilirkişi raporu için ise zarar gören tarafın ticari defter ve kayıtları getirtilmeli ve tüm dosya değerlendirilmek üzere hesap uzmanının da içerisinde bulunduğu bilirkişi kuruluna tevdi edilmelidir. Dolayısıyla trafik kazasında kazanç kaybı tespiti için zarar görenin kaza tarihindeki günlük ve aylık ortalama net kazancı da araştırılmak suretiyle ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli bilirkişi raporu alınmalıdır.
“Davacı tarafa ait ticari araçtaki kazanç kaybının belirlenmesi yönünden, gerekli araştırma ve inceleme yapılmadan yetersiz ve eksik bilirkişi raporuna göre hüküm kurulmuştur.
Mahkemece, davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarının getirtilmesi ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmek üzere dosyanın hesap uzmanının da (mali müşavir gibi) içlerinde bulunduğu yeni bir bilirkişi kuruluna tevdii ile davacı tarafın kaza tarihindeki günlük ve aylık ortalama net kazancının Euro cinsinden olup olmadığının ve miktarının, araştırılmak suretiyle “kazanç kaybından kaynaklanan gerçek zararının” belirlenmesi için ayrıntılı gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınarak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” (Y. 17. HD. 18.11.2014 T., 2014/18437 E., 2014/16122 K.).
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI TALEBİNDE FAİZ
Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı talebi ile birlikte faiz de istenebilir. Bunun için öncelikle davanın niteliği tespit edilmeli ve akabinde davacı lehine adi kanuni faize veya avans faizine karar verilmelidir.
“Davacı-karşı davalı vekili, 2.200.000.000.-TL araç hasarı ve 975.000.000.-TL.’den oluşan ticari araç kazanç kaybı toplamı 3.175.000.000.-TL maddi zararın kaza tarihinden itibaren yasal faiziyle tahsilini talep etmiştir. Ancak, kazanç kaybı bakımından davanın kısmen kabulüne, 780.000.000.-TL.nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesine rağmen, temerrüt faizi istemine ilişkin olumla ya da olumsuz bir hüküm kurulmaması doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.” (Y. 11. HD. 04.04.2005 T., 2004/6594 E., 2005/3179 K.).
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI TALEBİNDE KUSUR
Trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı kazada kusuru bulunan aracın sahibinden veya sürücüsünden talep edilir. Söz konusu zarar için talep sahibinin ise kusursuz olması gerekmez. Dolayısıyla, kusurun tamamı ticari araç sahibinde olmadığı sürece trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı talep edilebilir.
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI TALEBİNDE GÖREVLİ MAHKEME
Türk Ticaret Kanunu (TTK) md. 4/1 gereğince her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır. TTK md. 5/1 gereğince ise dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalara bakmakla görevlidir. Dolayısıyla, her iki tarafın ticari işletmesinden kaynaklanan trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı davası asliye ticaret mahkemesinde, bunun dışındaki davalar ise genel yetkili mahkeme olan asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI TALEBİNDE ARABULUCULUK
TTK md. 5/A gereğince TTK md. 4 ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Trafik kazasında kazanç kaybı talebi de her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğmuşsa dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması gerekir. Aksi takdirde trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı talebi dava şartı yokluğundan reddedilecektir.
KUSURSUZ SÜRÜCÜ TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBI İSTEYEBİLİR Mİ?
Trafik kazasında sürücüsü olduğu ticari aracın hasar görmesi sonucunda aracı kullanamayan sürücünün zararı yansıma zarardır. Doğrudan zarar gören araç sahibinden dolaylı olarak yansıyan bu zarar sebebiyle üçüncü kişi konumunda bulunan sürücü tazminat talep edemez. Dolayısıyla aracın sahibinden farklı olarak araç sürücüsü trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı talebinde bulunamaz.
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBINDA İCRA TAKİBİ
Taksi, otobüs, servis, çekici veya minibüs gibi ticari araçların hasar görmesi sonucunda onarılmaları süresince kullanılamamaları sonucunda ortaya çıkan trafik kazası sebebiyle kazanç kaybı zararı için icra takibi başlatılabilir. Genel haciz yolu ile başlatılan icra takibinde aracın günlük net kazanç kaybı ile aracın kullanılamadığı süre dikkate alınarak alacak miktarı belirlenir. Araç işleticisine ve şoförüne tebliğ edilen ödeme emrine 7 gün içerisinde itiraz edilmezse icra takibi kesinleşir ve alacaklı tarafından haciz yapılabilir.
TRAFİK KAZASI SEBEBİYLE KAZANÇ KAYBINDA İCRA TAKİBİNE İTİRAZ
Genel haciz yolu ile başlatılan icra takibine borçlu tarafından 7 gün içerisinde itiraz edebilir. İcra takibine itiraz edilmesi durumunda borç kesinleşmeyeceği için alacaklı tarafından haciz işlemi yapılamaz. Bu durumda alacaklı görevli mahkemede dava açmalı ve alacağını tespit ettirerek ilamlı icra yoluna başvurmalıdır. Bu durumda ise borçlu ayrıca ilam vekalet ücreti ve yargılama gideri ödemek zorunda kalacaktır.