Memurun göreve sarhoş gelmesi konusuna cevap vermeden önce sarhoş kelimesinin ne anlama geldiğine bakılmalıdır. Sarhoşluk, içki veya uyuşturucu madde alınması neticesinde ayıldıktan sonra o esnadaki söz ve fiiller bilinmeyecek derecede aklî melekelerin zaafa uğramasıdır. Sarhoş olan kişi toplumun huzur ve sükununu bozacak davranışlarda bulunabilir. Memurun göreve sarhoş gelmesi ise mesaiye gidilirken halihazırda sarhoş olması veya görevi başındayken içki içmesi şeklinde gerçekleşir. Memurun göreve sarhoş gelmesi durumunda görevini layıkıyla yerine getiremeyeceği, iş arkadaşlarını rahatsız ederek bir memura yakışmayan hâl ve hareketlerde bulunacağından bu fiil kanunda suç olarak düzenlenmiştir. Aşağıda memurun göreve sarhoş gelmesi suçu ve bu suç sebebiyle öngörülen ceza ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GİTMESİ
Memurun göreve sarhoş gelmesi suçunu 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (675 sayılı Kanun) md. 4/A kapsamında düzenlenen memur sayılan kişiler işleyebilir. İlgili maddede memur, mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilen kişiler olarak tanımlanmıştır. Söz konusu memur kişilerin göreve sarhoş gitmesi durumunda haklarında disiplin soruşturması başlatılır.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ DURUMUNDA SAVUNMA HAKKI
Memurun göreve sarhoş gelmesi neticesinde başlatılan disiplin soruşturmasında memura çeşitli haklar tanınmıştır. Bu haklardan birisi de memurun kendisini savunma hakkıdır. Zira, devlet memuru hakkında savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. Göreve sarhoş gelen memura soruşturmayı yapan veya yetkili disiplin kurulu tarafından 7 günden az olmamak üzere süre verilir. Kendisine verilen bu süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapması istenir. Memur söz konusu sürelerde bu hakkını kullanmazsa savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ SORUŞTURMASINDA İDARENİN GÖREVİ
Memurun göreve sarhoş gelmesi durumunda idareye çeşitli görevler verilmiştir. Bu kapsamda idare kamu görevlisine ceza vermeden önce durumun bütün ayrıntılarını araştırmalı, olayla ilgili tüm delil ve belgeleri toplamalı ve her türlü durumu göz önünde bulundurarak adalete ve hukuka uygun bir inceleme yapmalıdır. İdarenin bu şekilde araştırma yapmadan vereceği cezalar hukuka aykırı olacaktır.
“Kamu görevlilerinin disiplin cezasıyla cezalandırılabilmeleri için, disipline aykırı eylem veya işlemlerin sübut bulup bulmadığının usulüne uygun olarak yapılacak soruşturma ile ortaya konulması, soruşturma aşamasında kamu görevlisinin lehinde ve aleyhinde olan her türlü bilgi ve belgenin toplanması, bilahare disipline aykırı davranış olarak tespit edilen eylemin hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde ispatlanarak eylemine uygun olan disiplin cezası maddesinin tayini ve uygulanması gerekmektedir.” (Danıştay 5. D. 2016/16937 E., 2017/21331 K., 23.10.2017 T.).
MEMUR HAKKINDA VERİLEBİLECEK DİSİPLİN CEZALARI NELERDİR?
657 sayılı Kanun’da disiplin suçu oluşturan fiiller ve bu fiilleri işleyen memurlar hakkında verilecek disiplin cezaları düzenlenmiştir. Disiplin cezası TDK’da bir kurum ya da kuruluşta disiplin kurallarını bozucu hareket ya da davranış sergilendiği zaman kişi hakkında uygulanan ceza türü olarak tanımlanmıştır. 657 sayılı Kanun’da düzenlenen disiplin cezaları 5’e ayrılır. Bu cezalar, uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarmadır.
GÖREVE SARHOŞ GELEN MEMURA NE CEZA VERİLİR?
Memurun göreve sarhoş gelmesi bir disiplin suçudur. Disiplin suçları disiplin cezası verilmesini gerektirir. Memurun göreve sarhoş gelmesi neticesinde verilecek ceza 657 sayılı Kanun md. 125/D-a’da düzenlenmiştir. İlgili maddede, memurun göreve sarhoş gelmesi durumunda kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verileceği ifade edilmiştir. 657 sayılı Kanun md. 125/E’nin devamında ise öğrenim durumları nedeniyle yükselebilecekleri kadroların son kademelerinde bulunan Devlet memurlarının, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verilmesini gerektiren hallerde, brüt aylıklarının ¼’ü – ½’sinin kesileceği ifade edilmiştir.
GÖREVE SARHOŞ GELEN MEMURA DİSİPLİN CEZASINI KİM VERİR?
Göreve sarhoş gelen memura verilecek kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler, il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde ise Valiler tarafından verilir. Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ CEZASI ZAMANAŞIMI
Göreve sarhoş gelme suçunu işleyen memurun bu fiili gerçekleştirmesinden sonra soruşturmaya başlama, ceza verme ve karar verme sürelerine ilişkin belli sınırlamalar bulunur. Bu sınırlamaların getirilmiş olmasının sebebi, memurun sürekli korku içinde yaşamaması ve bu korkunun onun iş yapmasını engellememesidir. 657 sayılı Kanun md. 127/a gereği bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten itibaren kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içinde disiplin soruşturmasına başlanmalıdır. Ayrıca disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmelidir. Aksi halde idarenin ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ KARAR VERME SÜRESİ
Memurun göreve sarhoş gelmesi durumunda soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün içinde tevdi edilir. Disiplin kurulu ise dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ DURUMUNDA CEZASININ İNDİRİLMESİ
Memurun göreve sarhoş gelmesi suçunu işleyen memura verilecek ceza bazı hallerde hafifletilebilir. Bu haller, geçmiş hizmetler ve çalışmaların olumlu olması, ödül veya başarı belgesi alınmış olmasıdır. Bu şartlardan birini sağlayan memura verilecek ceza bir derece hafifletilir. Memurun göreve sarhoş gelmesi suçunun cezası olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının bir derece hafifi ise aylıktan kesme cezasıdır. Göreve alkollü gelen memur bu şartlardan birini sağlıyorsa kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yerine aylıktan kesme cezası verilir.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ DURUMUNDA VERİLECEK CEZAYA İTİRAZ
Göreve sarhoş geldiği için ceza alan memur, durumun gözüktüğü gibi olmadığını, mevcut durumda kendisinin bir hatasının olmadığını, verilen cezanın haksız olduğunu ileri sürerek karara itiraz edebilir. İtirazın yapılacağı makam da 657 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir. İtirazın kanunda düzenlenen makama yapılması son derece önemlidir. 657 sayılı Kanun md. 135 gereğince disiplin amirleri tarafından verilen kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ DURUMUNDA CEZAYA İTİRAZ SÜRESİ
İdarenin kararına karşı yapılacak itirazlar için kanunda açıkça süre belirtilmiştir. İtirazda süre, kararın ilgiliye tebliği tarihinden itibaren yedi gündür. Memurun kanunda belirtilen süreyi kaçırması halinde ikinci kez itiraz hakkı yoktur. Kanunda verilen süre içinde itiraz edilmediği takdirde karar kesinleşir ve idareye başvuru imkânı ortadan kalkar.
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ CEZASINA İTİRAZDA VERİLECEK KARAR
Göreve sarhoş geldiği için ceza alan memurun kendisine verilen kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı itiraz hakkı bulunur. Memurun göreve sarhoş gelmesi suçu neticesinde verilecek ceza hakkında itiraz yapıldığında itiraz mercileri karar verir. İtiraz mercilerinin karar verme süresi, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin kendilerine intikalinden itibaren otuz gündür. Kararın bu süre içerisinde verilmesi zorunludur. İtiraz mercilerinin, itirazın haklı olduğuna ve o memura verilen cezanın haksız olduğuna kanaat getirmesi durumunda verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler. Fakat idarenin yapılan itirazı kabul etmeme olasılığı da vardır. Eğer idare verilen cezanın haklı ve hukuka uygun olduğunu değerlendirirse yapılan itirazı reddeder. Yaptığı itiraz reddedilen memur karara karşı yargı yoluna başvurabilir.
KADEME İLERLEMESİ DURDURULAN MEMURA ZARARININ İADESİ
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilen memurun yaptığı itirazın reddedilmesi halinde yargı yolunun açık olduğu ve idareye dava açabileceği yukarıda ifade edilmişti. Memur tarafından açılan davada işlemin hukuka aykırı olduğu ve verilen cezanın haksız olduğuna karar verilebilir. Karar neticesinde ise memurun yoksun kaldığı parasal haklar davanın açılış tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte memura iade edilir.
“Bu durumda, dava dosyasındaki tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde, davacıya isnat edilen “göreve sarhoş gelmek” fiilinin hiçbir şüpheye yer vermeyecek biçimde ispata elverişli, hukuken kabul edilebilir nitelikte yeter derecede somut ve inandırıcı deliller ile ortaya konulmadığı anlaşıldığından, davacı hakkında mesai arkadaşlarınca gözleme dayalı olarak düzenlenmiş bulunan davacının alkollü olduğu şüphesini içeren tutanak ile tutanağı düzenleyen söz konusu personelin somut deliller ile desteklenmemiş olan ifadelerine dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde evrensel ceza hukukunda olduğu gibi disiplin hukukunda da uygulanmakta olan “şüpheden sanık yararlanır ilkesi” gereğince hukuka uygunluk, aksi yöndeki ilk derece mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır. ……
İstinaf talebinin kabulü ile, Sakarya 1. İdare Mahkemesinin 20/06/2019 tarih ve E:2019/10, K:2019/477 sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, işlem sebebiyle yoksun kaldığı parasal hakların 31.12.2018 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine…” (İstanbul BİM 2. İDD. 2019/1917 E., 2020/491 K., 03.06.2020 T.).
GÖREVE ALKOLLÜ GELEN MEMURA BİR ÜST DERECE CEZA VERİLMESİ
MEMURUN GÖREVE SARHOŞ GELMESİ SUÇUNUN TEKERRÜRÜ
Tekerrür kelime olarak “tekrarlanma” anlamına gelir. Memurun göreve alkollü gelme suçunun tekerrürü ise memurun bir önceki işlediği suç özlük dosyasından silinmeden görev yerine sarhoş gitmesidir. Göreve alkollü gelen memurun aynı suçu özlük dosyasından silinmeden tekrar işlemesi halinde 657 sayılı Kanun md. 125 gereğince verilecek ceza bir derece artırılır. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının bir derece ağırı devlet memurluğundan çıkarılma cezasıdır. Dolayısıyla, göreve alkollü gelme suçu özlük dosyasından silinmeden tekrar işlenmesi halinde memur hakkında devlet memurluğundan çıkarılma cezası verilir.
“İdare Mahkemesince, davacının 2007 yılında göreve sarhoş gelmek suçunu işlediği bilahare 2008 yılında da aynı suçu işlediği, dosyada toplanan deliller ve bizzat davacının kendi ifadesiyle sabit olduğundan tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.” (Danıştay 12. D. 2009/1675 E., 2013/2589 K., 11.04.2013 T.).
GÖREVE SARHOŞ GELME SUÇU İLE AYNI CEZAYI GEREKTİREN SUÇLARIN İŞLENMESİ
Memura, aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında da bir derece ağır ceza verilir. Buna memurun göreve alkollü gelmesi suçunu işledikten sonra gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenleme suçu gibi onunla aynı cezayı gerektiren iki farklı fiilde bulunması örnek verilebilir. Bu durumda ilgili memur hakkında devlet memurluğundan çıkarılma cezası verilir.
“Bu itibarla 1980 yılında bir gün, 1984 yılında 3 defa birer gün göreve gelmeyen ve her defasında tekerrür hükümleri uygulanarak 3 defa bir üst ceza alan kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilen davacının, en son göreve sarhoş gelmek fiilini eylediğinden bahisle tekrar tekerrür hükümleri uygulanarak “devlet memurluğundan çıkarma cezası” ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemini iptali yolunda Edirne İdare mahkemesince verilen karar dayandığı gerekçe yönünden yerinde olmamakla birlikte; sonuç itibarıyla yerinde bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalı İdarenin 2577 sayılı yasanın/49, maddesine uygun olmayan temyiz isteminin reddiyle, temyizen incelenen kararın belirtilen gerekçeyle onanmasına 29.3.1990 tarihinde oybirliği ile karar verildi.” (Danıştay 10. D. 1988/1946 E., 1990/720 K., 29.03.1990 T.).
POLİSİN GÖREVE ALKOLLÜ GELMESİ
Emniyet teşkilatında çalışan memurun durumu diğer memurlardan farklıdır. Bu farklılığın en temel sebebi emniyet mensuplarının halkı ve kamu düzenini korumakla görevlendirilmiş olmalıdır. Emniyet teşkilatında çalışan memurun sorumluluğu diğer memurlardan daha fazladır. Bu sebeple memurun göreve alkollü gelmesi suçunu bir emniyet mensubunun işlemesi halinde 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü (3201 sayılı Tüzük)’nde daha ağır bir ceza öngörülmüştür. 3201 sayılı Tüzük md. 8/18 gereğince emniyet teşkilatında çalışan memurun göreve sarhoş veya içki içtiği belli olacak şekilde gelmesi meslekten çıkarma cezasını gerektirir. Dolayısıyla, diğer memurların göreve alkollü gelmeleri halinde karşılaşacakları ceza kademe ilerlemesinin durdurulması cezası iken polislerin göreve alkollü gelmeleri halinde karşılaşacakları ceza meslekten çıkarma cezasıdır.
POLİSİN MESLEKTEN ÇIKARMA CEZASININ HAFİFLETİLMESİ
3201 sayılı Tüzük md. 15 gereğince kararın verildiği güne kadar geçmiş hizmetleri olumlu olan, iyi veya çok iyi derecede performans değerlendirme puanı ile ödül veya başarı belgesi alan memurlara, işledikleri fiilin özelliği, biçimi, işlendiği yer ve zaman göz önünde bulundurularak 3201 sayılı Tüzük’te gösterilen cezanın bir derece aşağısı uygulanabilir. Göreve sarhoş gelen emniyet mensubu meslekten çıkarılma cezasıyla karşılaşacakken 3201 sayılı Tüzük md. 15’teki koşulları sağlıyor olması halinde cezası bir derece hafifletilerek kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına dönüştürülebilir.
MEMURUN GÖREV SIRASINDA ALKOLLÜ OLMASI GENEL BİLGİLER
MEMURUN GÖREV YERİNDE İÇKİ İÇMESİ
Memurun görev yerinde içki içmesi hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
MEMURUN GÖREVE İÇKİLİ GELMESİ
Memurun göreve içkili gelmesi hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
GÖREVE SARHOŞ GELECEK MEMURA VERİLECEK CEZA
Göreve sarhoş gelecek memura verilecek ceza yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
MEMURUN GÖREVDE SARHOŞ OLMASI
Memurun görevde sarhoş olması hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
MEMURUN GÖREVE İÇKİ GETİRMESİ
Memurun göreve içki getirmesi hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
MEMURUN GÖREV BAŞINDA GİZLİCE İÇKİ İÇMESİ
Memurun görev başında gizlice içki içmesi yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
GÖREVE SARHOŞ GELMEK HANGİ CEZAYI GEREKTİRİR
Göreve sarhoş gelmek hangi cezayı gerektirir yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
657 GÖREVE SARHOŞ GELMEK
657 göreve sarhoş gelmek hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
Konuya benzer yazılarımız.
https://hkavukatlik.com/mala-zarar-verme-sucu/
https://hkavukatlik.com/sosyal-medyada-hakaret-sucu/
https://hkavukatlik.com/dolandiricilik-sucu/
https://hkavukatlik.com/kambiyo-senedi-sebebiyle-menfi-tespit-davasi/
https://hkavukatlik.com/change-arac-satisinda-idarenin-sorumlulugu/