Fiyat etiketi nasıl olmalıdır konusu son zamanlarda sıklıkla sorulan konulardan biridir. Fiyat etiketi nasıl olmalıdır konusu ile ilgili 19.12.2023 tarihli Resmî Gazete’de Fiyat Etiketi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır. Yapılan değişiklikle, hizmet sunulan işyerleri ile lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunan işyerleri açısından bazı yükümlülükler öngörülmüştür. Yapılan değişiklikle öngörülen yükümlülük de dikkate alındığında fiyat etiketi nasıl olmalıdır konusu aşağıda ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.
FİYAT ETİKETİ NEREYE ASILMALIDIR ?
Yapılan değişiklik ile hizmet sunulan işyerleri ile lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunan işyerlerinde tarife ve fiyat listelerine ilişkin belge, levha, pano ve benzerlerinin işyerinin giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masaların üstüne asılacağı, takılacağı veya konulacağı düzenlenmiştir. Söz konusu tarife, belge, levha, pano ve benzerlerinin tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir olması gerekmektedir. Dolayısıyla fiyat etiketi nasıl olmalıdır konusu 19.12.2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Fiyat Etiketi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile netleştirilmiştir.
FİYAT ETİKETİ ASMA ZORUNLULUĞU NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK ?
Fiyat etiketi nasıl olmalıdır hususunda yapılan değişiklik ile tarife ve fiyat listelerine ilişkin belge, levha, pano ve benzerleri işyerinin giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masaların üstüne, tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde asılmalı, takılmalı veya konulmalıdır. Hizmet sunan işyerleri ile lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunan işyerleri bu yükümlülüğe 01.01.2024 tarihinden itibaren uymalıdır.
MALLARIN FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
Perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde yazılı, dijital veya elektronik etiket konulmalıdır. Etiket konulması mümkün olmayan hâllerde ise aynı bilgileri kapsayan listeler görülebilir ve okunabilir şekilde uygun yerlere asılmalıdır.
MALLARIN FİYAT ETİKETİNDE NELER YAZILMALIDIR ?
Mallara ilişkin etiket ve listelerde malın, üretim yeri, ayırıcı özelliği, tüm vergiler dâhil satış fiyatı, birim fiyatı, satış fiyatı ve birim fiyatının uygulanmaya başlandığı tarih, üretim yeri Türkiye olanlar için Bakanlıkça tespit ve ilan edilen şekil, logo veya işaret, ambalajlı olanlar için satış fiyatından ayrı olarak ambalajın teslimine ve iadesine ilişkin depozito bedeli var ise söz konusu bedelin tutarı yazılmalıdır. Malların fiyat etiketi nasıl olmalıdır konusuna ilişkin bu hususlar Türkçe yazılmalıdır.
İTHAL MALLARDA FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
İthal edilmiş mallara ilişkin etiketlerde ise malın üretildiği ülke yazılmalıdır. Ayrıca ülke ismi Türkçe yazılmalıdır.
AMBALAJ İÇİNDEKİ MALLARIN FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
Cam, naylon, karton, kâğıt ve bunlara benzer maddelerden oluşan kutu, kova, şişe, kavanoz, poşet, torba ve benzeri ambalajlar içinde tüketiciye satılan malların etiketlerinde, satış fiyatları ile birim fiyatları yazılmalıdır. Ambalaj içindeki malların fiyat etiketi nasıl olmalıdır konusuna ilişkin belirtilen hususlar kolaylıkla görülebilir ve okunabilir olmalıdır.
AÇIK HALDE SATILAN MALLARIN FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
Açık halde satılan mallara ilişkin etiketlerde satış fiyatı yerine birim fiyatının yer alması yeterlidir. Bu sebeple açık halde satılan malların fiyat etiketi nasıl olmalıdır açısından satış fiyatının yazılması zorunluluğu bulunmamaktadır.
SATIŞ VE BİRİM FİYATI AYNI MALIN FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
Malın satış fiyatı ile birim fiyatı aynı olabilir. Birim fiyatının satış fiyatıyla aynı olan malların fiyat etiketi nasıl olmalıdır hususunda birim fiyatının belirtilmesine gerek yoktur.
HİZMETLERİN FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
Hizmet sağlayıcı, hizmetlerin tarife ve fiyatlarını tüketici ile paylaşmalıdır. Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listelerde, hizmetin ayırıcı özelliği, tüm vergiler dâhil satış fiyatı ve bu fiyatın uygulanmaya başlandığı tarihin belirtilmesi yeterlidir.
ETİKET ZORUNLULUĞU OLMAYAN MALLAR HANGİLERİDİR ?
KİTAP, DERGİ VE GAZETE GİBİ ÜRÜNLERDE ETİKET ZORUNLULUĞU
Etiket bulundurma zorunluluğu bazı ürünler açısından söz konusu değildir. Bunlar; üzerinde veya ambalajında, etikette aranılan hususlar basılı olarak açıkça yazılı bulunan mallar, kitap, dergi ve gazete gibi üzerinde fiyatı belirtilmiş olan mallar ve arttırma suretiyle veya özel kanunlarına göre satışı yapılan mallardır. Bunlar açısından etiket bulundurulması zorunlu değildir.
KIYMETLİ TAŞLARDAN YAPILMIŞ MALLARDA ETİKET ZORUNLULUĞU
Satış fiyatı, ulusal veya uluslararası borsa veya benzeri kurum ya da kuruluşlarca ya da ticari örf ve adetlere göre belirlenen ve uygulanan kıymetli taş veya madenlerden yapılmış mallarda da etiket ve liste koyma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak bu malların cinslerine göre birim satış fiyatları, satışa arz edildikleri işyerinin uygun bir yerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir bir şekilde gösterilmelidir. Bunun yanında satış fiyatlarına işçilik bedelinin dahil olup olmadığı ayrıca belirtilir.
PERAKENDE ÜRÜNLERDE FİYAT ETİKETİ NEREYE KONULUR ?
Perakende olarak satışa arz edilen mallar açısından zorunlu olan etiketler, malın niteliğine, malın satışa sunulduğu yerin büyüklüğüne, ticari usul ve adetlere göre malın veya ambalajının yahut kaplarının ya da aynı nitelikteki mal gruplarının veya raflarının üzerinde yer almalıdır. Bunlar söz konusu yerlere konulmak, dikilmek, zımbalanmak, yapıştırılmak, bunlara herhangi bir bağ ile tutturulmak veya asılmak suretiyle kullanılır.
SERVİS ÜCRETİ FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
İşletmeler, tarife ve fiyat listesinde gösterilen fiyatların dışında servis ücreti veya herhangi bir isim altında başka bir ücret de talep edebilir. Bu husus tarife ve fiyat listesinde gösterilmelidir.
FİYAT ETİKETİNİN BİÇİMİ VE KAPSAMI NASIL OLMALIDIR ?
Etiketlerin, tarife ve fiyat listelerinin üzerindeki rakam ve harfler, okunabilir, düzgün, eksiksiz, gerçeğe uygun, yeterli büyüklükte ve başka rakam, kelime ve işaretlerle karışıklığa sebebiyet vermeyecek şekilde olmalıdır. Ayrıca bunlar yanıltıcı ve aldatıcı bilgiler içermemelidir. Etiketler, tarife ve fiyat listeleri tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilecek, okunabilecek ve hangi mala ait olduğu açıkça belli olacak şekilde konulmalıdır.
FİYAT ETİKETİ TÜRK LİRASI ÜZERİNDEN Mİ GÖSTERİLMELİDİR ?
Etiket ve listelerde satış fiyatları, ‘Türk Lirası’, ‘TL’ veya ‘₺’ simgesi şeklinde yazılmalıdır. Ancak, yurt dışında ifa edilmesi öngörülen paket tur ve eğitim hizmetleri ile yurt dışına yönelik ulaşım ve konaklama hizmetlerinin fiyat listeleri bundan istisnadır.
SATIŞ FİYATI İLE KASA FİYATI ARASINDA FARK BULUNURSA NE OLUR ?
Bir malın veya hizmetin miktar, sayı, ebat ve benzeri açısından farklı birimlerden satışı yapılırsa, her birime uygulanan fiyat, etiketlerde, tarife ve fiyat listelerinde ayrı ayrı gösterilmelidir. Malın satış fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda ise tüketici lehine olan fiyat uygulanır.
İNDİRİMLİ SATIŞLARDA FİYAT ETİKETİ NASIL OLMALIDIR ?
İNDİRİMLİ ÜRÜNLERDE KAÇ GÜN ÖNCEKİ FİYATLAR ESAS ALINIR ?
İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetin indirimli satış fiyatı, indirimden önceki fiyatı, tarife ve fiyat listeleri ile birlikte etiketlerinde gösterilmelidir. İndirimli satışa konu edilen mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınır. Meyve ve sebze gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin etiketlerde indirim miktarı veya oranı hesaplanırken indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alınır. Bu hususlara ilişkin ispat külfeti satıcı veya sağlayıcıya aittir.
FİYAT ETİKETİNDE İNDİRİM ÖNCESİ SATIŞ FİYATI YAZILMALI MIDIR ?
Fiyat indirimine giren mal veya hizmetin etiket, tarife ve fiyat listelerinde, indirimli satış fiyatı ile malın veya hizmetin indirim öncesi satış fiyatı birlikte gösterilmelidir. Bu hususların görülebilir ve okunabilir şekilde gösterilmesi zorunludur.
KAPANAN İŞLETMELER NE KADAR SÜRE İNDİRİMLİ SATIŞ YAPABİLİR ?
Bir işletmenin açılması, devredilmesi, işyeri adresi veya faaliyet konusunun değiştirmesi nedeniyle yapılacak indirimli satışlar üç ayı geçemez. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre tasfiye durumundaki işletmeler açısından ise bu süre altı aydır.
FİYAT ETİKETİ USULSÜZLÜĞÜ CEZASI
Bakanlık, belediyeler ve ilgili odalar fiyat etiketi nasıl olmalıdır hususunun uygulanması ve izlenmesine ilişkin işlemleri yürütmekle görevlidir. Buna aykırı uygulamaların tespit edilmesi halinde, tespit edilen aykırılık, gereği yapılmak üzere aykırı uygulamayı yapanın merkezinin bulunduğu valiliğe gönderilir.
İlgili konular için bkz.
https://hkavukatlik.com/trafik-kazasi-sebebiyle-kazanc-kaybi/
https://hkavukatlik.com/sgk-kanser-ilaci-davasi/
https://hkavukatlik.com/sinir-disi-etme-kararina-itiraz/