Cumhurbaşkanına hakaret suçu Türk Ceza Kanunu madde 299’ da düzenlenmiştir. Cumhurbaşkanına hakaret suçu; genel hakaret suçları arasında yer almamaktadır. Türk Ceza Kanunu’nda “Devletin Egemenlik Alametlerine Ve Organlarına Karşı Suçlar” başlığını taşıyan bölümünde düzenlenmiştir. Dolayısıyla Cumhurbaşkanına hakaret suçu devlete karşı işlenmiş bir suç sayılmaktadır. Nitekim Cumhurbaşkanı, Anayasa gereği devletin başı konumunda bulunan kişidir ve bu sıfat dolayısıyla Türkiye Cumhuriyetini temsil etmektedir. Bu ve bunun gibi sebepler nedeniyle Cumhurbaşkanlığı makamına saygının korunması için devletin egemenliğine ve organlarına karşı suçların yer aldığı kısımda düzenlenmiştir. H&K AVUKATLIK tarafından hazırlanan “Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu” başlıklı yazımızda bu suça ilişkin detaylı bilgi verilecektir. Yargıtay kararları ışığında Cumhurbaşkanına hakaret suçu ile ilgili somut olaylar incelenecek ve örnekler verilecektir. Ayrıca Cumhurbaşkanına hakaret suçuna ilişkin talepleriniz ile ilgili alanında uzman bir avukata danışılmasında fayda vardır.
Aşağıda; Cumhurbaşkanına hakaret suçu nedir, Cumhurbaşkanına hakaret suçu TCK mevzuat 2023, Cumhurbaşkanına hakaret suçu korunan hukuki yarar¸ Cumhurbaşkanına hakaret suçunun maddi unsurları, Cumhurbaşkanına hakaret suçunun konusu¸ Cumhurbaşkanına hakaret suçunun faili, Cumhurbaşkanına hakaret suçunun mağduru, Cumhurbaşkanına hakaret suçu hareket, Cumhurbaşkanına hakaret suçu nitelikli halleri, Cumhurbaşkanına hakaret suçunun manevi unsuru¸ Cumhurbaşkanına hakaret suçunun özel görünüş biçimleri¸ Cumhurbaşkanına hakaret hukuka aykırılık halleri ve Cumhurbaşkanına hakaret suçunun cezası ile ilgili hususlar ayrıntılı olarak incelenecektir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU NEDİR?
Cumhurbaşkanına hakaret suçu Türk Ceza Kanunu madde 299’da düzenlenen bir suçtur. İlgili hükme göre; Cumhurbaşkanına hakaret eden kişilerin bu eylemleri nedeniyle belli bir yaptırıma tabi olmalarını öngörülmektedir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU TCK MEVZUAT 2023
Cumhurbaşkanına hakaret
Madde 299- (1) Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/35 md.) Suçun alenen işlenmesi hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır.
(3) Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU KORUNAN HUKUKİ YARAR
Cumhurbaşkanına hakaret suçu ile korunan hukuki yarar, devlet ve Türk milletidir. Nitekim Cumhurbaşkanı devletin başı sıfatıyla hem Türkiye Cumhuriyetini hem de Türk milletini temsil etmektedir. Bu kapsamda korunmak istenen hukuki yararın devletin saygınlığı ve itibarı olduğu da söylenebilir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN MADDİ UNSURLARI
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN KONUSU
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun konusu Cumhurbaşkanıdır. Aynı zamanda bu suçun mağduru da Cumhurbaşkanı olduğu için işbu suçun maddi konusu ve mağduru iç içe geçmiştir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN FAİLİ
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun faili herkes olabilir. Herhangi bir kişi bu suçun faili olabilir. Ancak bu suçun meclis üyesi tarafından ya da diplomatik dokunulmazlığı bulunan kişiler tarafından gerçekleştirilmesi halinde somut olaya göre değerlendirme yapılmalıdır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN MAĞDURU
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun mağduru görevde bulunan Cumhurbaşkanıdır. Bununla birlikte Cumhurbaşkanının temsil ettiği konum nedeniyle Cumhurbaşkanına hakaret suçunun mağduru toplumu oluşturan tüm bireylerdir
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU HAREKET
Cumhurbaşkanına hakaret suçunu oluşturan hakaretler kanunda açık bir şekilde düzenlenmemiş “cumhurbaşkanına hakaret eden” olarak belirtilmiştir. Bu sebeple Cumhurbaşkanına hakaret suçunu oluşturan hareketler için Türk Ceza Kanunu m.125 ve devam eden hükümleri dikkate almak gerekir. İlgili düzenleme kapsamında hakaret suçu, onur, şeref ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek seçimlik hareketleri ile oluşur. Hakaret suçunun oluşabilesi için suç işlemeye yönelik davranışların kişiyi küçük düşürmeye yönelik olması gerekir. Bir davranışın tahkir edici olup olmaması ve hakaret suçu teşkil edip etmemesi zamana, yere ve duruma göre değişir. Dolayısıyla bu eylemlerin Cumhurbaşkanına yönelik olarak gerçekleştirilmesi durumunda Cumhurbaşkanına hakaret suçu oluşacaktır. Ayrıca Cumhurbaşkanına hakaret suçu hem huzurda hem de gıyapta edilen hakaretle işlenebilen bir suçtur. Ayrıca özellikle belirtilmelidir ki Cumhurbaşkanına hakaret suçunun gıyapta işlenebilmesi için üç kişinin hakareti öğrenmesi şartı aranmamıştır. Tek bir kişinin bileceği şekilde Cumhurbaşkanına hakaret edilmesi bu suçun oluşması için yeterlidir.
“…Sanığın yukarıda belirtilen tarihlerde kendi facebook sayfasında aynı suç kastıyla ve birden fazla kez Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanını kastettiği açıkça anlaşılacak şekilde; katil, yezit, hapisten korktuğu için zulmeden, teröristleri besleyen gibi doğrudan Cumhurbaşkanını halk nezdinde küçük düşürücü, onur ve saygınlığını zedeleyici, isnatlarda bulunmak suretiyle AİHS ve hukuk düzenimizin koruduğu düşünce özgürlüğü kapsamında kalmayan, anlam ve içerik derinliğinden yoksun, sloganik tarzda aşağılayıcı ve hakaret kastıyla söylenmiş paylaşımlardan ibaret sanığın eyleminin Cumhurbaşkanına hakaret suçunu oluşturacağı gözetilmeden, 5237 sayılı Kanunun 299/1-2 ve 43/1 maddeleri uyarınca sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmesi gerekirken beraat kararı verilmesi isabetli olmadığından Uşak 5. Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve … sayılı kararının CMK 309(4)c maddesi uyarınca sanığın aleyhine sonuç doğurmamak üzere kanun yararına bozulmasına ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir…”( Yargıtay Kararı- 16. CD., 19/7/2017 T., E.2016/6928, K.2017/4807)
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU NİTELİKLİ HALLERİ
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun nitelikli hali Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir. İlgili düzelemeye göre Cumhurbaşkanına hakaretin alenen işlenmesi durumunda, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır. Aleniyet unsurunun gerçekleşmesi için Cumhurbaşkanına yönelik gerçekleştirilen hakaret eyleminin belirsiz sayıda kişi tarafından görülme, duyulma ve algılanma ihtimali var olmalıdır. Cumhurbaşkanına hakaret suçunda aleniyet unsurunun mevcut olması için herkese açık yerlerde herhangi bir sınırlama olmaksızın hakaret edilmiş olması yeterlidir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN MANEVİ UNSURU
Cumhurbaşkanına hakaret suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir. Dolayısıyla cumhurbaşkanına hakaret eden kişinin kasten bu suçu işleyebilmesi için, suçun kanunî tanımındaki unsurları bilmesi ve istemesi gerekir. Kişinin iradi olarak bu kapsamda hareket etmesi gerekir.
“…Suçun manevi unsuru genel kasttır. Mağdurun sıfatı bilinerek hareket edilmelidir. Hakaretin Cumhurbaşkanlığı sıfat veya vazifesiyle alakalı olmasına ya da siyasi saikle gerçekleştirilmesine lüzum yoktur. Ancak kastın, doğrudan Cumhurbaşkanına yönelik olması aranmalıdır. Bu hususta duraksama varsa Cumhurbaşkanının ve Cumhurbaşkanlığı makamının tartışmalı, kuşkulu her türlü sıradan olayın muhatabı kılınmasının suçla korunan hukuki değerin önemine, yasanın amaç ve kapsamına uygun düşmeyeceği gibi, meydana getirdiği hukuki, toplumsal ve kişisel sonuçları itibariyle de fail açısından “şüpheden sanık yararlanır” ilkesine aykırılık oluşturacağı değerlendirilmelidir.
Somut olayda samğın; yıllardır Büyük Birlik Partili olduğunu, aynı partide siyaset yaptıkları insanların yıllarca parti liderlerinin ölümü ile ilgili olarak iktidarı ve dönemin Başbakanı olan sayın Cumhurbaşkanını suçladıklarını fakat daha sonra hiçbirşey olmamış gibi parti değiştirdiklerini, bu duruma katlanamayıp çok içerleyip öfkelendiğini, bu nedenle internet ortamında parti değiştiren partilileri kastederek iddianameye konu paylaşımları yaptığını savunmuş olmasına, yerel mahkemenin sanık tarafından yapılan paylaşımların, muhataplarının şeref ve saygınlığını rencide edecek, aşağılayacak mahiyette sövme olduğu ve bu haliyle hakaret suçunu oluşturacağı ancak sanığın özellikle suç konusu paylaşımlara konu aynı fotoğrafı kullanarak 06.01.2015 tarihinde yaptığı paylaşım içerikleri de dikkate alındığında savunmanın aksine hakaretin doğrudan Cumhurbaşkanına yapıldığını ortaya koyan kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı yönündeki kabulünde, paylaşımlarda kullanılan, “satılmış hainler, davaya ihanet edip AKP saflarında saf tutup ceket düğmeleyen el pençe divan duran, paraya pula, şana şöhrete koltuğa satılan, Büyük Birliği sırtından vuran…” gibi ifadeler de gözetildiğinde bir isabetsizlik görülmediğinden,
Yapılan yargılama sonunda sanığın üzerine atılı suçu işlediğinin sabit olmadığı…”( Yargıtay Kararı – 16. CD., E. 2017/3574 K. 2018/1562 T. 8.5.2018.)
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU TEŞEBBÜS
Kural olarak Cumhurbaşkanına hakaret suçu tehlike suçu olduğu için Cumhurbaşkanına hakaret suçuna teşebbüs mümkün değildir. Ancak somut olay nezdinde Cumhurbaşkanına hakaret suçunun Cumhurbaşkanının gıyabında işlenmesi halinde ayrı bir teşebbüs değerlendirilmesi yapılmalıdır. Hakaret eyleminin yazı, şekil, animasyon gibi bir iletişim aracılığıyla ya da sosyal medyanın kullanılması suretiyle işlenmesi durumunda somut olayın özelliğine göre teşebbüs mümkün olabilir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU İŞTİRAK
Cumhurbaşkanına hakaret suçuna iştirak mümkündür. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun birden fazla kişi tarafından işlenmesi halinde ilgili suç kapsamında iştirak mevcut olabilir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU İÇTİMA
Her bir fiilin ayrı ayrı cezalandırılmasına gerçek içtima denir. Fikri içtima ise aynı neviden fikri içtima ve farklı neviden fikri içtima olarak ikiye ayrılır. Failin gerçekleştirdiği tek bir eylemle birden fazla kişiye karşı suç işlemesine aynı neviden fikri içtimadır. Farklı neviden fikri içtima ise failin tek eyleminin birden fazla suç oluşturmasıdır. Gerçek içtimada fail gerçekleştirdiği her eylemden ayrı ayrı ceza alırken fikri içtima söz konusu ise fail sadece en ağır cezayı gerektiren suç için ceza alır. Cumhurbaşkanına hakaret suçu bakımından içtima hükümlerinin uygulanmasına örnek olarak kişinin hem meclis başkanına hem de Cumhurbaşkanına küfür etmesi gösterilebilir. Böyle bir durumda birden fazla eylem ve suçun varlığı gündeme gelecektir. Fail her bir eylem bakımından ayrı ayrı ceza alacaktır. Ancak fail tek bir animasyonla hem Cumhurbaşkanını hem de meclis başkanını hedef almışsa tek bir fiile birden fazla suç işlenmiş olacaktır. Bu durumda fikri içtima gündeme gelecek ve fail en ağır cezayı gerektiren suçtan ceza alacaktır.
“…Sanığın, olay günü 155 polis imdat hattını arayarak yaptığı telefon görüşmesi sırasında Cumhurbaşkanı ve Başbakana yönelik sarf ettiği hakaret sözlerinin aynı yer ve zamanda, aynı suç işleme kararıyla, birbirini takip eden söz ve davranışlarla gerçekleşmesi nazara alındığında, hukuken bir bütün halinde tek bir hakaret fiilini oluşturduğu anlaşılmakla, tek fiille birden çok müştekiye karşı hakaret suçunu işleyen sanık hakkında TCK’nın 43/2. maddesinde düzenlenmiş bulunan aynı nev’iden fikri içtima hükümleri uyarınca tek ceza verilip, bu cezanın aynı Kanun’un 43/1. maddesi uyarınca arttırılması gerektiğinden, sanığın Cumhurbaşkanına yönelik sözleri nedeniyle de ayrıca soruşturma yürütüldüğünün iddianamede belirtilmesi karşısında; temyiz kapsamı dışında kalan Cumhurbaşkanına yönelik hakaret suçundan yürütülen soruşturma akıbetinin araştırılması ile sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi…” ( Yargıtay Kararı – 18. CD., E. 2017/758 K. 2019/2763 T. 11.2.2019)
CUMHURBAŞKANINA HAKARET HUKUKA AYKIRILIK HALLERİ
Türk Ceza Kanunu’nun ikinci bölümünde düzenlenen “Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler” somut olayda bulunuyorsa fiil hukuka aykırı olarak değerlendirilmeyebilir. Ancak bu hallerin her somut olay özelinde ayrıca incelenmesi gerekir. Bu duruma örnek olarak zorunluluk hali verilebilir. Nitekim böyle bir durumda hukuka aykırılık bulunmayacaktır. Ancak Cumhurbaşkanına hakaret suçu bakımından hukuka aykırılığı ortadan sebepler mevcut olay kapsamında değerlendirilmelidir. Zira hukuka uygunluk nedenlerinin hakaret suçunu oluşturan somut olaylarda mevcut olması pek mümkün değildir. Ancak haber verme ve eleştiri hakkı, iddia ve savunma dokunulmazlığı, dilekçe hakkı gibi hukuka uygunluk nedenleri Cumhurbaşkanına hakaret suçu bakımından da geçerlidir.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN CEZASI
Cumhurbaşkanına hakarete ilişkin suç teşkil eden eylemler, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suçun nitelikli halleri olayda mevcut ise verilecek ceza altıda biri oranında artırılır.
GENEL HÜKÜMLER
CUMHURBAŞKANINA HAKARET KAÇ YIL?
Cumhurbaşkanına hakaret kaç yıl ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET CEZA
Cumhurbaşkanına hakaret ceza ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET DAVASI NASIL SONUÇLANIR?
Cumhurbaşkanına hakaret davası nasıl sonuçlanır ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
FACEBOOK CUMHURBAŞKANINA HAKARET
Facebook Cumhurbaşkanına hakaret ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇU ANKARA AVUKATI
Cumhurbaşkanına hakaret suçu Ankara avukatı ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA FACEBOOKTAN HAKARET
Cumhurbaşkanına Facebook’tan hakaret ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET TUTUKLAMA GEREKTİRİR Mİ?
Cumhurbaşkanına hakaret tutuklama gerektirir mi ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA GIYAPTA HAKARET
Cumhurbaşkanına gıyapta hakaret ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET KAÇ YIL
Cumhurbaşkanına hakaret kaç yıl ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET KANUN
Cumhurbaşkanına hakaret kanuna ilişkin yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET KARİKATÜR
Cumhurbaşkanına hakaret karikatür ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET TCK
Cumhurbaşkanına hakaret TCK ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET KAÇ AYDAN BAŞLAR
Cumhurbaşkanına hakaret kaç aydan başlar ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET MADDESİ
Cumhurbaşkanına hakaret maddesi ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET SUÇUNUN UNSURLARI
Cumhurbaşkanına hakaret suçunun unsurları ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET VİDEO
Cumhurbaşkanına hakaret video ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANINA HAKARET TWİTTER
Cumhurbaşkanına hakaret Twitter ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
WHATSAPP CUMHURBAŞKANINA HAKARET
Whatsapp Cumhurbaşkanına hakaret ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.