Boşanma sürecinde mal paylaşımı temelinde eşler arasındaki mal rejimi vardır. Boşanma sürecinde mal paylaşımı hususunda temel düzenlemeler Türk Medeni Kanunu’nda yer alır. Hasekioğlu & Karadaş Avukatlık Bürosu tarafından hazırlanan boşanma sürecinde mal paylaşımı başlıklı yazıda, konuya ilişkin detaylı bilgi verilecek, ilgili kanuni düzenlemeler açıklanacak ve Yargıtay kararları ışığında somut olaylar incelenecektir. Böylece boşanma sürecinde mal paylaşımı konusu örneklerle desteklenerek açıklayıcı hale getirilecektir. Bu süreçte Ankara Boşanma Davası Avukatı tarafından sağlanacak avukatlık hizmeti hak kayıplarını azaltacaktır. Zira boşanma sürecinde mal paylaşımı taleplerinin avukat aracılığıyla mahkemeye sunulması ileride oluşabilecek hak kayıplarını önleyecektir.
Aşağıda; mal rejimi nedir, edinilmiş mallara katılma rejimi nedir, kişisel mallar nelerdir, boşanma sürecinde mal paylaşımında kişisel mallar, edinilmiş mallar nelerdir, boşanma sürecinde mal paylaşımı edinilmiş mallar, boşanma sürecinde mal paylaşımı davası ne zaman açılır, boşanma sürecinde mal paylaşımı nasıl hesaplanır, boşanma sürecinde mal paylaşımının aşamaları, zina sebebiyle mal paylaşımı ve anlaşmalı boşanma sürecinde mal paylaşımı gibi konular detaylı bir şekilde incelenecektir.
MAL REJİMİ NEDİR?
Boşanma sürecinde mal paylaşımı temelini mal rejimi oluşturur. Mal rejimi, evlilik birliği ile bir arada bulunan eşlerin evlenmeden önce sahip oldukları ve evlilikleri boyunca edindikleri mallar üzerindeki haklarını düzenleyen kurallar bütünüdür. Başka bir anlatımla eşler arasında mal rejimi, evlilik öncesi ve sonrası edinilen mallar üzerinde eşlerin hak ve yükümlülükleriyle birlikte boşanma sebebiyle yapılacak mal paylaşımı hususunda düzenlenen kurallardır. Mal rejimleri yasal mal rejimi ve seçimlik mal rejimi olmak üzere ikiye ayrılır. Toplumda evlilik sözleşmesi olarak adlandırılan sözleşme ile eşler arasında seçimlik mal rejimi kurulabilir. Mal rejimi seçiminde bulunulmaması halinde eşler arasında Türk Medeni Kanunu gereği yasal mal rejimi uygulanır.
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ NEDİR?
Boşanma sürecinde mal paylaşımı hususunda genellikle eşler arasında mal rejimine ilişkin anlaşma yapılmaz. Eşler seçimlik mal rejimlerinden herhangi birini seçmemişse Türk Medeni Kanunu md. 202 gereği edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır. Edinilmiş mallara katılma rejimi, eşler arasındaki yasal mal rejimidir. Edinilmiş mallara katılma rejimine ilişkin hükümler Türk Medeni Kanunu md. 218 ve devamında düzenlenir. İlgili hükümlere göre edinilmiş mallara katılma rejimi, eşlerin kişisel ve edinilmiş mallarını kapsar.
KİŞİSEL MALLAR NELERDİR?
Kişisel mallar kanundan ve sözleşmeden doğabilir. Kişisel mallar, Türk Medeni Kanunu md. 220, 221 ve 228’de sayılmıştır. Bunlar dışında kişisel malların genişletilmesi mümkün değildir. Kişisel mallar sınırlı sayıda belirlenmiştir. Boşanma sürecinde mal paylaşımı hususunda kişisel malların neler olduğunu bilmek oldukça önemlidir. Bu kapsamda kişisel mallar, kanuna göre, sözleşmeye göre ve Türk Medeni Kanunu md. 228’de belirtilen istisnai hal olarak ayrı ayrı açıklanacaktır.
KANUNA GÖRE KİŞİSEL MALLAR NELERDİR?
Kanuna göre kişisel mallar Türk Medeni Kanunu md. 220’de belirtilmiştir. Bu kapsamda belirtilen kişisel mallar ilgili düzenlemede sayılanlarla sınırlıdır. Kanuna göre kişisel mallar, eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya, mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri, manevî tazminat alacakları veya kişisel mallar yerine geçen değerler olarak sayılabilir.
SÖZLEŞMEYE GÖRE KİŞİSEL MALLAR
Sözleşmeye göre kişisel mallar Türk Medeni Kanunu md. 221’de belirtilmiştir. İlgili hükme göre eşler, aralarında yaptıkları mal rejimi sözleşmesiyle edinilmiş malların kişisel mal sayılacağını kararlaştırabilirler. Bu kapsamda eşler, aralarında yaptıkları mal rejimi sözleşmesiyle bir mesleğin icrası veya bir işletmenin faaliyeti nedeniyle doğmuş olan edinilmiş malvarlığı değerlerinin kişisel mal olarak sayılacağını kararlaştırabilirler. Ayrıca eşler kendi aralarında yaptıkları mal rejimi sözleşmesiyle kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mal varlığı değeri olmayacağını da kararlaştırabilirler.
SGK ÖDEMELERİ KAPSAMINDA KİŞİSEL MALLAR
SGK ödemeleri kapsamında kişisel mallar ile Türk Medeni Kanunu md. 228’de belirtilen durum ifade edilir. İlgili düzenlemeye göre eşlerden birine sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurumlarınca yapılmış olan toptan ödemeler veya iş gücünün kaybı dolayısıyla ödenmiş olan tazminat, toptan ödeme veya tazminat yerine ilgili sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurumunca uygulanan usule göre ömür boyunca irat bağlanmış olsaydı, mal rejiminin sona erdiği tarihte bundan sonraki döneme ait iradın peşin sermayeye çevrilmiş değeri, kişisel mal olarak hesaba katılır.
BOŞANMA SÜRECİNDE KİŞİSEL MALLARIN İADESİ
Boşanma sürecinde mal paylaşımı yapılırken kişisel mallar hangi eşe aitse ona geri iade edilir. Zira kişisel malların en önemli özelliği tasfiyeye tabi tutulamıyor olmalarıdır. Boşanma sırasında mal paylaşımı ile her eş diğerinde olan kişisel malını geri alır.
“Tüm dava dosyası kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, tapu kayıtlarına ve toplanan delillere göre … ada … parsel sayılı taşınmazın arsasının taraflar evlenmeden önce 17.02.1978 tarihinde 3. kişiden satın alınarak davalı eş adına tescil edildiği, satın alındığı tarih itibari ile taşınmazın arsasının davalının kişisel malı olduğu anlaşıldığından, taşınmazın arsası mal rejiminin tasfiyesine konu edilemez…” (Yargıtay 8. HD., E. 2015/4552, K. 2017/352, T. 17.1.2017).
EDİNİLMİŞ MALLAR NELERDİR?
Edinilmiş mallar Türk Medeni Kanunu md. 219’da düzenlenmiştir. İlgili düzenlemeye göre edinilmiş mal, her eşin mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir. Edinilmiş mallar, kişisel mallar gibi sınırlayıcı değildir. Türk Medeni Kanunu edinilmiş mallar hususunda sınırlayıcı bir tutum yerine örnekleyici bir tutum benimsemiştir. Herhangi bir eşe ait edinilmiş mallar özellikle, çalışmasının karşılığı olan edinimler, sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler, çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar, kişisel mallarının gelirleri ve edinilmiş malların yerine geçen değerlerdir.
BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI EDİNİLMİŞ MALLAR
Boşanma sürecinde mal paylaşımında edinilmiş malların paylaşımı hususunda eşler birçok problemle karşılaşır. Boşanma ile evlilik birliği ve mal rejimi sonlanır. Boşanma ile eşler arasında bulunan mal rejimine göre mal tasfiyesi yapılır. Eşler arasında yasal mal rejimi varsa bir eşe ait olan tüm mallar aksi ispat edilinceye kadar o eşin edinilmiş malı kabul edilir. Eşlerden biri malın kişisel mal olduğunu iddia ediyorsa bunu ispat etmelidir. İspat edilmediği sürece söz konusu mal edinilmiş mal kabul edilir ve diğer eşin katılma alacağı hakkı bulunur.
BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI DAVASI NE ZAMAN AÇILIR?
Boşanma kararının kesinleşmesiyle beraber mal paylaşımı için dava açılabilir. Şöyle ki eşler arasındaki mal rejimi boşanma kararının kesinleşmesiyle beraber boşanma davasının açıldığı tarihten itibaren sona erer. Dolayısıyla boşanma sebebiyle mal paylaşım davası açabilmek için boşanma kararının kesinleşmesi gerekir. Uygulamada mal paylaşım davası genellikle boşanma davasıyla beraber açılmakta ve mahkeme boşanma kararının kesinleşmesini beklemektedir.
BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI NASIL HESAPLANIR?
Mal paylaşımı için ilk olarak eşlerin malları kişisel ve edinilmiş mal olarak ayrılır. Eşlerin her biri kendisinde bulunan diğer eşin kişisel mallarını iade eder. Mallar ayrıldıktan sonra eşlerin mallar üzerindeki hak ve borçları belirlenir. Daha sonra edinilmiş malların aktifleri ve pasifleri tespit edilerek malların aktifinden pasifi çıkarılır. Aktif değerler, mevcut malların sürüm değeri, değer artış payı alacağı, denkleştirme alacağı ve eklenecek değerlerden oluşur. Pasif değerler ise mevcut malların borçları, değer artış payı borcu ve denkleştirme borcunun toplamıdır. Daha sonra katılma alacağı belirlenir. Boşanma sürecinde mal paylaşımı yapılırken katılma alacağı belirlendikten sonra eşlerin birbirlerinden alacakları takasa konu olur. Türk Medeni Kanunu md. 236 kapsamında eşlerin her biri diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olur. Bu takasın yapılmasından sonra aktif değer kalmışsa katılma alacağı gündeme gelir.
BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI AŞAMALARI
Boşanma kararının kesinleşmesinden sonra mal paylaşımına ilişkin davalarda mal tasfiyesi aşamalı bir şekilde gerçekleşir. Bu kapsamda, edinilmiş mallar ile kişisel mallar ayrılır, eşlerin malvarlığında bulunan haklar ve borçlar belirlenir, mallar geri verilir, denkleştirme alacağı hesaplanır, edinilmiş mallar üzerindeki borçlar artık değerden çıkarılır, değer artış payı hesaplanır, eklenecek değerler belirlenir, artık değer hesaplanır ve katılma alacağı belirlenir.
ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI
Zina yani aldatma sebebiyle boşanma sürecinde mal paylaşımı hususunda Türk Medeni Kanunu’nda özel düzenlemeler mevcuttur. Bu kapsamda Türk Medeni Kanunu md. 236 ve md. 252 dikkate alınmalıdır. Nitekim Türk Medeni Kanunu md. 236/2 gereği; zina ya da hayata kast sebebiyle boşanılması hâlinde hâkim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilir. Ayrıca Türk Medeni Kanunu md. 252 gereği; zina ya da hayata kast sebebiyle boşanılması hâlinde hâkim, kusurlu eşin payının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilir. Bu sebeplerle zina sebebiyle mal paylaşımı yapılırken eşlerin kusurunun da dikkate alındığı göz ardı edilmemelidir.
“Öncelikle, kanunda paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu hallerde de zina veya hayata kast nedeniyle boşanma hâlinde hâkimin, kusurlu eşin payının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebileceği (TMK mad. 252) düzenlenmiş olup, taraflar arasında sözleşmeyle başka mal rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden evlilik tarihinden 4721 Sayılı TMK’nin yürürlüğe girdiği tarihe kadar mal ayrılığı (743 Sayılı TKM mad.170), bu tarihten mal rejiminin sona erdiği tarihe kadar ise edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir (4722 Sayılı Yasa mad.10, TMK mad.202). O halde, taraflar arasındaki uygulanacak mal rejimi tasfiyesinde eşlerin bağlı bulunduğu rejime ilişkin hükümler uygulanacağından (TMK mad.179), eldeki davada TMK’nin 252. maddenin uygulanma olanağı yoktur.
Ayrıca, dava katkı payı ve artık değere katılma alacağı isteğine ilişkin olup, 743 sayılı TKM’de, 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Yasa’nın 236/2 maddesinin karşılığı bulunmadığından katkı payı alacağı yönünden zina sebebine dayanarak davacının katkı payı alacağında indirim yapılması doğru değildir. Diğer yandan, TMK’nin 236/2. maddesi, her şeyden önce boşanmanın zina nedeniyle açılmış olması ve bu nedenle boşanmaya karar verilmiş olması halinde uygulanabilecektir. O halde, mahkemece, iddia ve savunma kapsamında tarafların delilleri toplanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ve uygulama ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır…” (Yargıtay 8. HD., E. 2017/4334, K. 2019/1407, T. 13.2.2019).
ANLAŞMALI BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI
Anlaşmalı boşanmada eşler bir protokol hazırlayarak boşanma sırasında hâkime sunarlar. Anlaşmalı boşanmada taraflar tazminat miktarı, çocukların velayeti gibi hususlarda anlaşabilir. Bununla birlikte anlaşmalı boşanma davasında kararı verecek hâkim, boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulmalıdır. Bu kapsamda eşler tarafından yapılan anlaşma metninde hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Yapılan değişiklikler anlaşmalı boşanma talebinde bulunan eşler tarafından da kabul edilirse eşler hakkında boşanma kararı verilir.
Anlaşmalı boşanma protokolünde eşlerden biri tarafından “velayeti almak dışında başka hiçbir talebim yoktur” gibi bir ifade kullanılması nafaka gibi diğer alacaklardan feragat anlamına gelir. Bu şekilde bir nafakaya ilişkin bir feragatin boşanmadan sonra mal paylaşım davası açmaya engel olup olmadığına ilişkin ise farklı Yargıtay kararları mevcuttur. Dolayısıyla anlaşmalı boşanma davalarında mal paylaşım davasının açılıp açılamayacağı her somut olay özelinde ayrıca incelenmelidir. Bu gibi durumlarda anlaşmalı boşanmaya dayanan talepleriniz ile ilgili bir avukatlık bürosundan görüş alınmasında fayda vardır. Böylece davanın devamı süresince oluşabilecek olumsuz durumların önüne geçilebilir.
“Toplanan deliller tüm dosya kapsamından; eldeki dava harcı ödenmek suretiyle 30.12.2012 tarihinde açılmıştır. Tarafların boşanmalarına ilişkin mahkeme kararı 25.5.2010 tarihinde kesinleştirilmiştir. Boşanma davasının açıldığı 16.3.2010 tarihinde mal rejimi son bulmuştur. Yerel mahkeme tarafından karara gerekçe yapılan ve yanların boşanmalarına ilişkin kesinleşen mahkeme ilamının kapsamında onaylandığı görülen anlaşmalı boşanma protokolün 7. maddesi: “taraflar müşterek mallarının paylaşımı konusunda ortak bir mutabakata varmış ve paylaşımı gerçekleştirmişlerdir. Bu nedenle birbirlerinden mal paylaşımına ilişkin olarak bir talepte bulunmayacaklarını taahhüt ederler.” biçimdedir…” (Yargıtay 8. HD., E. 2013/3456, K. 2013/14657, T. 10.10.2013).
ÇEKİŞMELİ BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI
Çekişmeli boşanma sürecinde mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ALDATMA SONUCU BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI
Aldatma sonucu boşanma sürecinde mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
MEDENİ KANUN BOŞANMA MAL PAYLAŞIMI
Medeni kanun boşanma mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ZİNA NEDENİYLE BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI
Zina nedeniyle boşanma sürecinde mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ANLAŞMALI BOŞANMA MAL REJİMİ TASFİYESİ
Anlaşmalı boşanma mal rejimi tasfiyesi yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ANLAŞMALI BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI DAVASI
Anlaşmalı boşanma sürecinde mal paylaşımı davası yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ANLAŞMALI BOŞANMA SONRASI MAL PAYLAŞIMI
Anlaşmalı boşanma sonrası mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMADA MAL BÖLÜŞÜMÜ ANKARA AVUKATI
Boşanmada mal bölüşümü Ankara avukatı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA DAVASI BİTMEDEN MAL PAYLAŞIMI
Boşanma davası bitmeden mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA DAVASI İLE BİRLİKTE MAL PAYLAŞIMI
Boşanma davası ile birlikte mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA DAVASINDA MAL BÖLÜŞÜMÜ
Boşanma davasında mal bölüşümü yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA DAVASI VE MAL PAYLAŞIMI DAVASI
Boşanma davası ve mal paylaşımı davası yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
İKİNCİ EVLİLİKLERDE BOŞANMA VE MAL PAYLAŞIMI
İkinci evliliklerde boşanma ve mal paylaşımı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI TALEBİ
Boşanma sürecinde mal paylaşımı talebi yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA MAL REJİMİ DAVASI ANKARA AVUKATI
Boşanma mal rejimi davası Ankara avukatı yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA GERÇEKLEŞMEDEN MAL PAYLAŞIMI DAVASI
Boşanma gerçekleşmeden mal paylaşımı davası yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA HALİNDE MAL REJİMİ
Boşanma halinde mal rejimi ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
BOŞANMA SÜRECİNDE MAL PAYLAŞIMI AVUKATI
Boşanma sürecinde mal paylaşımı avukatı yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA HUKUKU MAL REJİMİ
Boşanma hukuku mal rejimi ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
MAL PAYLAŞIMI ANKARA AVUKATI
Mal paylaşımı Ankara avukatı ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
BOŞANMADA MİRAS MAL PAYLAŞIMI
Boşanmada miras mal paylaşımı yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI İSTENEBİLİR Mİ?
Boşanma davasında mal paylaşımı istenebilir mi yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA DAVASINDA MAL PAYLAŞIMI SÜRECİ
Boşanma davasında mal paylaşımı süreci yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
BOŞANMA HUKUKU MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ
Boşanma hukuku mal rejimi sözleşmesi ile ilgili yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmışt