BORÇLUYA SATIŞ YETKİSİ VERİLMESİ

Borçluya satış yetkisi verilmesi, tarafların menfaatlerinin en uygun şekilde korunması amacıyla İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nda yapılan değişiklikle kabul edilmiştir. İİK’ya göre yapılan takiplerde borçlunun mallarının haczini ve akabinde satışını kural olarak alacaklı talep edebilir. Ancak alacaklının talebi doğrultusunda yapılan satışlar sonucunda borçlunun malları gerçek değerinden daha düşük bir bedelle satılabilmektedir. Bu ve buna benzer mağduriyetleri dikkate alan kanun koyucu, İİK’da yaptığı değişiklikle alacaklı yanında borçluya da satışı talep etme yetkisi vermiştir. Böylece, yaşanan mağduriyetlerin önlenerek, hacizli malın piyasa şartlarına uygun bir değerde satılması mümkün hale gelmiştir.

Borçluya satış yetkisi verilmesi konusu, alacaklının satış talep yetkisi, borçluya satış yetkisi verilmesinin alacaklının satış talebine etkisi, borçluya satış yetkisi verilmesinde kıymet takdiri, borçlunun hacizli malın satışı için yetkilendirilmesi, borçlunun hacizli malın satış yetkisini isteme süresi, hacizli malın bedelinin belirlenmesi, rüçhanlı alacakların bulunmaması durumunda satış bedelinin tespiti, satış bedelinin nasıl ödeneceği, hacizli malın satışının onaylanması, reddedilmesi ve satılan hacizli malın devri kapsamında aşağıda ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.

ALACAKLININ SATIŞ TALEP YETKİSİ NEDİR?

Hacizli malın satışı kural olarak alacaklı tarafından talep edilebilir. Alacaklının satış talebi, kesinleşen icra takibi sonucunda hacizli malın paraya çevrilmesi amacıyla yapılır. Bunun için alacaklı, haciz işleminden sonra borçluya ait malın satışını talep eder. Alacaklı, hacizli malın satışını haciz işleminin yapılmasından itibaren bir yıl içerisinde talep etmelidir. Alacaklının, bir yıllık satış talep süresi içerisinde talepte bulunmaması ise haczin kalkmasına sebep olur. Alacaklının satış talebinden sonra bir sonraki aşamaya geçilir ve kıymet takdiri yapılır.

BORÇLUYA SATIŞ YETKİSİ VERİLMESİ NEDİR?

Borçluya satış yetkisi verilmesi, İİK 111/A maddesi ile düzenlenmiş ve borçlu tarafa satış talep yetkisi verilmiştir. İlgili düzenleme borçluya hacizli malına hızlı bir şekilde alıcı bulma imkânı sağlamaktadır. Bu sayede borçlu hacizli malını gerçek değerine çok yakın bir bedelle sattırarak paraya çevirebilecektir. Ayrıca borçluya satış yetkisi verilmesi ile hacizli malın hukuken daha kısa ve hızlı bir süreçle paraya çevrilmesi sağlanacaktır. Dolayısıyla borçluya satış yetkisi verilmesi, hacizli malın borçlu tarafından satılabildiği satış yöntemi olarak ifade edilebilir.

BORÇLUYA SATIŞ YETKİSİ VERİLMESİNİN ALACAKLININ SATIŞ TALEBİNE ETKİSİ

Borçluya satış yetkisi verilmesi, alacaklı yönünden icra takibinin durması sonucu doğurur. Bu durumda alacaklı, satış sürecinde satış talebinde bulunamaz. Alacaklı yönünden durdurulan takipte alacaklının satış isteme süresi ise işlemez. Dolayısıyla borçluya satış yetkisi verilmesi usulünde geçen süreler alacaklının satış isteme süresinin hesaplanmasında dikkate alınmaz.

BORÇLUYA SATIŞ YETKİSİ VERİLMESİNDE KIYMET TAKDİRİ

KIYMET TAKDİRİNİN YAPILMASI

Kıymet takdiri, ilgili icra müdürü tarafından yetkilendirilen alanında uzman bilirkişiler tarafından hacizli malın piyasadaki ortalama değerinin belirlenmesidir. Satışa konu hacizli malın kıymet takdirinin yapılması ve kıymet takdirinin kesinleşmesiyle satış aşamasına geçilebilir.

“İİK’nun 128 ve 128/a maddeleri gereğince kesinleşen kıymet takdirinin satışta esas alınması gereklidir. Bir başka deyişle kıymet takdiri kesinleşmeden satışın yapılması yasaya aykırıdır. Bu husus, ihalenin feshi aşamasında mahkemece re’sen gözetilecek konulardandır. Kıymet takdiri kesinleşmeden satışın yapılması usulsüz olup, bu nedenle ihalelerin feshine karar verilmesi gerekir.” (YARGITAY 12. H. D. E.2012/4151, K. 2012/18630, T. 31.05.2012)

KIYMET TAKDİRİNİN YAPILMASINI BORÇLU TALEP EDEBİLİR Mİ?

Kıymet takdirinin yapılmasını borçlu talep edebilir. Borçlunun kıymet takdirinin yapılması talebi üzerine ilgili icra müdürlüğü tarafından yetkilendirilen uzman bilirkişiler hacizli malın piyasadaki ortalama değerini belirlerler.

BORÇLUNUN HACİZLİ MALIN SATIŞI İÇİN YETKİLENDİRİLMESİ

Borçlu, kıymet takdirinin kendisine tebliğinden sonra hacizli malın satışı için yetkilendirilir. Böylece borçlu kıymet takdirinin bildirilmesiyle malın satışı adına işlemlerde bulunabilir.

BORÇLUNUN HACİZLİ MALIN SATIŞ YETKİSİNİ İSTEME SÜRESİ

Borçlunun hacizli malın satış yetkisini isteme süresi, kıymet takdirinin kendisine bildirilmesinden itibaren başlar. Borçluya kıymet takdirinin bildirimi iki şekilde yapılabilir. İlki, kıymet takdirinin borçlunun adresine tebliğ edilmesi suretiyle bildirimdir. İkincisi ise haczin yapıldığı esnada haciz işleminin bildirilmesi için tebliğe yetkili kişinin haciz yerinde bulunması durumunda kıymet takdiri içeren haciz tutanağının bir örneğinin bu kişiye verilmesidir. Bu şekilde kıymet takdiri, haczin yapıldığı esnada da borçluya bildirilebilmektedir. Kıymet takdirinin açıklamış olduğumuz şekillerden birisi ile borçluya bildirilmesi sonucunda satış yetkisini talep etme süresi başlar. Borçlu taraf, kıymet takdirinin bildiriminden itibaren yedi (7) günlük süre içerisinde satış yetkisi talep edebilir.

BORÇLUNUN SATIŞ YETKİSİ TALEBİ

Borçlunun satış yetkisi talebi, kıymet takdirinin bildiriminden itibaren 7 günlük süre içerisinde, satış talebiyle birlikte iletişim bilgilerinin icra dairesine bildirmesi ile tamamlanır. Dikkat edilmesi gereken nokta borçlunun satış talebinde bulunması için kıymet takdirinin kesinleşmesini beklemesine gerek olmadığıdır. Dolayısıyla borçlu kıymet takdirinin kesinleşmesini beklemeden kıymet takdirinin bildirilmesinden itibaren 7 günlük süre içerisinde icra dairesine müracaat etmelidir.

HACİZLİ MALIN SATIŞ BEDELİNİN BELİRLENMESİ

Hacizli malın satış bedeli belirlenirken icra müdürü tarafından haczedilen malın sicile kayıtlı şerh ve bilgileri dosya içerisine alınır. Haczedilen mal üzerinde alacaklı olup olmadığı, varsa alacak miktarı ve diğer bilgiler toplanır. Satış bedelinin belirlenmesinde, rüçhanlı yani öncelikli alacakların bulunup bulunmadığına göre iki ihtimal ortaya çıkar.

RÜÇHANLI ALACAKLARIN BULUNMAMASI DURUMUNDA SATIŞ BEDELİNİN TESPİTİ

Rüçhanlı alacakların bulunmaması durumunda satış bedeli, haczedilen malın kesinleşen kıymet takdiri üzerinden yapılır. Buna göre haczedilen malın satış bedeli, kesinleşen kıymet takdirinin yüzde doksanına karşılık gelen miktar ile takip aşamasında yapılan masrafların toplamından az olamaz.

RÜÇHAN ALACAKLARIN BULUNMASI DURUMUNDA SATIŞ BEDELİNİN TESPİTİ

Rüçhanlı alacakların bulunması durumunda satış bedelinin tespitinde rüçhanlı alacak miktarı önem arz eder. Dolayısıyla rüçhanlı yani öncelikli alacak miktarı, haczedilen malın kesinleşen kıymet takdirinin yüzde doksanından fazla ise rüçhanlı alacak bedeli esas alınır. Bu nedenle hacizli malın satış bedeli, rüçhanlı alacak miktarı ile takip masraflarının toplamında az olamaz.

BORÇLUYA SATIŞ İÇİN NE KADAR SÜRE VERİLİR?

Borçluya satış yetkisi icra dairesi tarafından verilir. Ancak icra dairesinin borçluya derhal süre vermesi mümkün değildir. İcra dairesi tarafından verilecek satış süresi kıymet takdirinin kesinleşmesi şartına bağlıdır. İcra dairesi, kıymet takdirinin kesinleşmesinden sonra borçluya satış yetkisi verir. Bu kapsamda icra dairesi, kıymet takdirinin kesinleşmesi ile birlikte hacizli malın satışı için alacaklı yönünden takibi durdurur ve haczedilen mala alıcı bulması için borçluya 15 günlük süre verir. Böylece 15 günlük süre boyunca hacizli malına alıcı bulmak için borçlu yetkilendirilmiş sayılır.

SATIŞ BEDELİ NASIL ÖDENİR?

Borçluya satış yetkisi verilmesi sonucunda satış yapılırsa satıştan elde edilen bedel icra dairesine ödenmelidir. Bu kapsamda haczedilen malın bedeli, icra dairesinin banka hesabına yatırılır.

HACİZLİ MALIN SATIŞININ ONAYLANMASI

Borçluya satış yetkisi verilmesi durumunda hacizli malın satışının onaylanması gerekir. Satış işleminin onayı için yetkili merci ise icra mahkemeleridir. İcra dosyası, hacizli malla ilgili satış şartlarının sağlanıp sağlanmadığının tespiti ve satışın onayı için icra mahkemesine gönderilir. İcra mahkemesi ise yapacağı incelemede satış şartlarının gerçekleştiği kanaatine varırsa satışa onay verir.

HACİZLİ MALIN SATIŞININ REDDEDİLMESİ

İcra mahkemesi yapacağı inceleme sonucunda hacizli malla ilgili satış şartlarının sağlanamadığı gerekçesiyle satışın reddine karar verebilir. Bu durumda hacizli malın satışı veya devri yapılamaz. Alıcı tarafından icra dairesine yatırılan tutar da herhangi bir işleme gerek kalmaksızın alıcıya iade edilir.

SATILAN HACİZLİ MALIN DEVRİ

Satılan hacizli malın devri, hacizli malın üzerindeki tüm hacizlerin kaldırılmasıyla gerçekleşir. Borçluya satış yetkisi verilen hacizli malın sicilde kayıtlı olması durumunda tescil işlemleri yapılarak devir işlemi tamamlanır.

SONUÇ

Borçluya satış yetkisi verilmesi, tarafların menfaatlerinin en iyi şekilde korunması amacıyla İİK kapsamında düzenlenmiştir. Zira, cebri satış yolu ile açık artırmalar sonucu borçlunun malı gerçek değerinden daha düşük bir bedelle satılabilmektedir. Ayrıca açık artırma yolu ile satışta malın paraya çevrilmesi uzunca bir zaman aldığından alacaklının alacağına kavuşması gecikebilmektedir. Borçluya satış yetkisi verilmesi durumunda ise haczedilen malın hukuken daha hızlı bir şekilde paraya çevrilmesi mümkün hale gelmiştir. Dolayısıyla borçluya satış yetkisi verilmesi ile hacizli malın piyasa şartlarına uygun bir değerde satılması sağlanarak sürecin tarafların menfaatlerine işlemesi temin edilmiştir. Açıklanan nedenlerle borçluya satış yetkisi verilmesi sonucunda borçluların karşılaştıkları zorluklar aşılarak yaşanan mağduriyetler önlenebilmektedir.

Borçluya satış yetkisi verilmesi sonucunda bu yöntemin birtakım sürelere ve usuli şartlara bağlı olması sebebiyle hacizli malın satış aşamasında hukuki destek alınmalıdır. Bu nedenle borçluya satış yetkisi verilmesi hakkında detaylı bilgi almak ve satış sürecini titiz bir şekilde takip edilmesini sağlamak amacıyla alanında uzman bir avukatlık ofisinden yardım alınmasında fayda vardır.

GENEL BİLGİ

Borçluya satış yetkisi verilmesi hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.

İCRA VE İFLAS KANUNU UYARINCA BORÇLUYA SATIŞ YETKİSİ VERİLMESİ

İcra ve İflas Kanunu uyarınca borçluya satış yetkisi verilmesi hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.

MAHCUZ MALIN BORÇLU TARAFINDAN SATILMASI

Mahcuz malın borçlu tarafından satılması hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.

BORÇLUYA RIZAİ SATIŞ YETKİSİ VERİLMESİ

Borçluya rızai satış yetkisi verilmesi hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.

BORÇLUYA SATIŞ YETKİSİ VERİLMESİNE DAİR YÖNETMELİK

Borçluya satış yetkisi verilmesine dair yönetmelik hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.

BORÇLUYA SATIŞ YETKİSİ VEREN DÜZENLEME

Borçluya satış yetkisi veren düzenleme hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.

İCRA VE İFLAS KANUNU 111/A MADDESİ GEREĞİNCE SATIŞ İŞLEMLERİ

İcra ve İflas Kanunu 111/A maddesi gereğince satış işlemleri hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.

ANKARA İCRA AVUKATI

Ankara icra avukatı hususunda yukarıda yer verilen yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.