Bina tamamlama sigortası, Bina Tamamlama Sigortası Genel Şartları’nda ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Yazımızda söz konusu genel şartlar kapsamında bina tamamlama sigortası teminat kapsamı, ek sözleşme ile teminat altına alınabilecek hususlar, teminat limiti, primin ödenmesi, sorumluluğun başlaması, tarafların hak ve yükümlülükleri, satıcıdan ek güvence istenilmesi, tüketicinin değişmesi, tazminat talebi, tazminat tutarı, ifa şekli, sona erme, rücu ve yetkili mahkeme hususları ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.
A- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMI
Bina tamamlama sigortası ile sigortacı 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) kapsamında ön ödemeli konut veya devre tatil satışlarında, rizikonun gerçekleşmesi durumunda, tüketicilere sigorta teminatı sağlar. Sigorta teminatı sağlanacak durumlar ise satıcının iflas etmesi, satıcının gerçek kişi olması durumunda mirasçıların mirası reddetmesi şartıyla ölümü veya satıcının sözleşmede taahhüt edilen teslim tarihini müteakip 12 ay içinde konutu veya devre tatili tamamlayamamasıdır.
B- EK SÖZLEŞME İLE TEMİNAT ALTINA ALINABİLECEK HUSUSLAR
Bina tamamlama sigortası ile sözleşmenin kat karşılığı yapılması halinde arsa sahibine ait menfaatler, proje kapsamında yer alan dükkân, ofis vb. ticari nitelikteki taşınmazlar, bunlarla sınırlı olmamak üzere, deprem, yanardağ püskürmesi, toprak kayması, fırtına, dolu, yıldırım, sel ve su baskını gibi doğal afetler nedeni ile projenin tamamlanamaması ve bağlı kredi ile alınan taşınmazlar için kredi verenin veya konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu ek sözleşmeyle teminat kapsamına alınabilir.
C- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASI TEMİNAT LİMİTİ
Bina tamamlama sigortası ile sigortacı, ön ödemeli satışa konu proje için poliçe düzenleyerek satıcıya projenin ön ödemeli satışa konu kısmı için azami bir teminat limiti tahsis eder. Proje kapsamında, tüketicilere konut veya devre tatil satışı yapılmasından sonra ise konut veya devre tatil satış bedeli üst sınır olmak üzere her bir tüketici için müstakil teminat senetleri düzenler. Müstakil teminat senetlerinin toplamı sigortacı tarafından satıcıya tahsis edilen azami teminat limitini teşkil eder. Taşınmazın kısmen bağlı kredi ile alınması halinde ise kredi veren veya konut finansmanı kuruluşu tarafından sağlanan kredi tutarını aşan kısım teminat kapsamında kalır.
D- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA SORUMLULUĞUN BAŞLAMA TARİHİ
Bina tamamlama sigortasında sigorta primi, projedeki taşınmaz sayısı, proje süresi, proje bedeli, satıcının geçmiş faaliyetleri vb. hususlar göz önünde bulundurularak hesaplanır. Prim ödeme koşulları poliçede belirlenir. Satıcı; sigorta primini ve faturalanan diğer masrafları poliçede kararlaştırılan şekil ve zamanda öder. Prim ödeme borcunda temerrüde düşülmesi halinde 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümleri uygulanır. Sigortacının tüketicilere karşı sorumluluğu, teminat senedi düzenlendiği tarihten itibaren hüküm doğurmak üzere cayma hakkı süresinin sonunda başlar.
E- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
1- POLİÇE DÜZENLENMEDEN ÖNCE HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Bina tamamlama sigortasında satıcı, sigorta teminatı talep edilen projeye ve geçmiş projelerine ilişkin bilgileri, mali durumunu gösteren belgeleri ve kredi değerliliğine ilişkin bilgileri sigortacıya sunmalıdır.
2- POLİÇE DÜZENLENDİKTEN SONRA SATICININ HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Satıcı; nakdi veya gayri nakdi kredi ilişkilerini sigortacıya bildirmekle, sigortacıya bildirmeksizin üçüncü şahıslara aktifleri üzerinde şahsi ve ayni teminat vermemekle, sigorta teminatı verilmesi kararını etkileyebilecek ve poliçede bildirimde bulunulmasına ilişkin hüküm bulunan önemli ölçüdeki değişiklikleri sigortacıya bildirmekle, zararın meydana gelmesinin muhtemel olduğu hallerde sigortacıyı bilgilendirmekle, her ne ad adı altında yapılırsa yapılsın tüketicilerce yapılan ödemeleri, derhal sigortacıya bildirmekle, sigortacının talep etmesi halinde poliçede kararlaştırılan dönemlerde proje gelişimi ile ilgili bilgileri vermekle, projenin gelişimi konusunda sigortacı tarafından yapılabilecek her türlü araştırma ve incelemeye izin vermekle ve tüketicinin sözleşmeden cayması veya dönmesi halinde sigortacıya gecikmeksizin bildirimde bulunmakla yükümlüdür.
3- POLİÇE DÜZENLENDİKTEN SONRA SİGORTACININ HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Sigortacı; stratejik değişiklikler ile poliçede belirtilmesi kaydıyla, satıcının kredi değerliliği açısından önemli bulduğu konular ve satıcının faaliyetleriyle ilgili gelişmeler hakkında detaylı bilgi talep edebilir. Ayrıca satıcı için bir teminat hesabı tutar ve bu hesaba, her bir tüketici için düzenlenen teminat senedini düzenlendiği tarih itibariyle dâhil eder. Bunun yanında, poliçede kararlaştırılmışsa, teminat senedi düzenlenebilmesi amacıyla sözleşme akdedilmesinden önce taşınmaz satışı ve tüketici ile ilgili bilgileri satıcıdan talep edebilir. Poliçede kararlaştırılmışsa, gerekli ön değerlendirmeyi gerçekleştirerek, her bir tüketici için, satıcının talebi üzerine teminat senedi düzenler. Tüketicinin sözleşmeden cayması veya dönmesi halinde, bahse konu tüketici için düzenlenen teminat senedini iptal eder ve satıcının teminat hesabından düşer. Teminat senetlerini ve asgari içeriği Hazine Müsteşarlığınca belirlenen ve bu sigortaya ilişkin önemli hususları içeren formu tüketicilere iletir.
4- RİZİKO GERÇEKLEŞTİKTEN SONRA SATICININ HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Bina tamamlama sigortasında satıcı, sigorta süresi içinde veya rizikonun gerçekleşmesi halinde, poliçeye göre sorumluluğunu gerektirecek bir olayı, haberdar olduğu andan itibaren beş gün içinde sigortacıya bildirmek, sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve sonuçlarının tespiti, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek, tüketicinin yaptığı ödemelerle ilgili olarak sigortacıya gerekli bilgi ve belgeleri sunmak ve sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmesi varsa bunları sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
F- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA SATICIDAN EK GÜVENCE İSTENİLMESİ
Bina tamamlama sigortasında sigortacının talebi üzerine, satıcı; sigortacıya karşı yükümlülüklerini yerine getirmemesi, sigortacıya yanlış beyanda bulunması, mali durumunun sigorta sözleşmesinin yapılmasından sonra önemli ölçüde bozulmuş olduğunun tespit edilmesi veya poliçe düzenlenirken beyan ettiği proje planı aşamalarında toplam 6 aydan fazla gecikme olduğunun tespit edilmesi halinde, azami teminat limitini aşmayacak şekilde nakit, ipotek, banka teminat mektubu, kefalet sigortası poliçesi veya uygun görülecek başka bir güvence sunmakla yükümlüdür. Bunun yanında güvence talebinin alındığı tarihten, güvencenin fiilen sunulduğu veya mevcut bütün teminat senetlerinin tasfiye edildiği tarihe kadar olan dönem için ilave prim ödemekle yükümlüdür.
G- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA TÜKETİCİNİN DEĞİŞMESİ
Bina tamamlama sözleşmesine konu taşınmazın devir veya tesliminden önce sözleşmenin tarafı olan tüketicinin değişmesi halinde, poliçede kararlaştırılmışsa devralan tüketiciye ilişkin yapacağı değerlendirmeden sonra sigortacı, sorumluluğunun yeni tüketiciye karşı da devam etmesine karar verebilir. Satıcı, meydana gelen değişikliği, öğrendiği tarihten itibaren derhal sigortacıya bildirmelidir.
H- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA TAZMİNAT TALEBİ
Bina tamamlama sigortasında tazminat talebi, rizikonun gerçekleşmesini müteakip 6 ay içinde ve her halükârda, poliçede kararlaştırılmışsa, ek bildirim süresi içinde yapılmalıdır.
İ- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA TAZMİNAT TUTARI
Sigortacının, sigorta döneminde ödeyeceği tazminat tutarı, poliçede belirtilen azami teminat limiti ile sınırlıdır. Sigortacı bu sigorta sözleşmesi çerçevesinde üstlendiği yükümlülük uyarınca, riziko gerçekleştiğinde, tüketicilerce yapılan ödemeleri, anaparası teminat senedinde yer alan azami tutarı aşmamak üzere yasal faizi ile birlikte geri öder. Projede belirtilen taşınmaz sayısından daha fazla satış yapılmış olması halinde, teminat hesabında yer alan tüketicilere ifa ile sigortacı borcundan kurtulur.
J- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA TAZMİNATIN İFA ŞEKLİ
Sigortacı sigorta tazminatını, tüketici tarafından taşınmaza ilişkin hakların devri şartıyla nakden ödeyebilir. Sigortacı yapacağı değerlendirme sonucunda, poliçede kararlaştırılmış ise, ödeme yapmak yerine projenin tamamlanarak hak sahiplerine teslim edilmesine de karar verebilir. Bu durumda, yeni teslim tarihi yüklenicinin belirlenmesinden itibaren makul süreyi ve her halde 24 ayı geçemez. Sigortacı projeyi tamamlayacak müteahhidin seçilmesinde gerekli özeni göstermekle yükümlüdür.
K- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASININ SONA ERMESİ
Taşınmazın tamamlanarak tüketicilere devir veya teslim edilmesiyle birlikte sigorta sözleşmesi sona erer. Sigortacının, düzenlemiş olduğu teminat senetlerinden kaynaklanan sorumluluğu, sözleşme konusu taşınmazın devir veya tesliminden itibaren, herhangi bir işleme gerek olmaksızın sona erer. Satıcı, taşınmazın tüketiciye teslim edildiğini derhal sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacı, satıcının yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya sigortacıya yanlış beyanda bulunması, satıcının sigortacı tarafından talep edilen güvenceyi sunamaması; sigortacıya verilen güvencenin, yetersiz kalması, hükümsüz veya değersiz hale gelmesi sigorta sözleşmesini derhal hüküm doğuracak şekilde sona erdirebilir veya satıcıdan ek güvence ya da ek prim talep edebilir.
Sigorta sözleşmesinin bu nedenler ya da başka bir nedenle sona erdirilmesi halinde, sigortacı durumu Gümrük ve Ticaret Bakanlığına ve adına teminat senedi düzenlenmiş kişilere 5 iş günü içinde bildirir.
L- BİNA TAMAMLAMA SİGORTASINDA RÜCU
Satıcı, sigortacının ödediği tazminat tutarını tamamen veya kısmen geri almak için taşınmaza ilişkin haklar dahil olmak üzere yararlanabileceği diğer talep imkânlarından bağımsız olarak, düzenlemiş olduğu bina tamamlama poliçesi ile ilgili ödediği tutarı, masraflar ve kanuni temerrüt faizinden yüksek olmamak kaydıyla sigortacı ve satıcının yapacakları sözleşmede anlaşacakları temerrüt faizi ile birlikte sigortacıya geri öder. Satıcı ise sigortacıya karşı sahip olduğu alacakları, bu alacaklar çekişmesiz veya yasal olarak kesinleşmişse, sigortacının rücu yoluyla talep ettiği tutarlar ile takas edebilir.
M- BİNA TAMAMLAMA SÖZLEŞMESİNDE YETKİLİ MAHKEME
Bina tamamlama sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketinin merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemedir. Satıcı aleyhine açılacak davalarda ise davalının bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemedir.
https://hkavukatlik.com/sigorta-policesine-itiraz/
https://hkavukatlik.com/bitkisel-urun-sigortasinda-muafiyet/
https://hkavukatlik.com/sigorta-tahkim-komisyonunun-manevi-tazminati-inceleme-yetkisi/
https://hkavukatlik.com/sigorta-tahkim-komisyonu-parasal-sinirlar/