Kentsel dönüşümde kamulaştırma, deprem, sel, yangın gibi doğal afetlerin sıkça yaşandığı ülkemiz açısından önemli bir konudur. Kentsel dönüşüm önemli olsa da hiçbir suretle Anayasa’da vatandaşlara tanınan mülkiyet hakkının ihlaline sebebiyet vermemelidir. Kentsel dönüşüm yapılmasına karar verilen binalar açısından öncelikle yapı malikleriyle anlaşma yoluna gidilmelidir. Yapı malikleriyle anlaşılamaması durumunda devletin yapıyı kamulaştırma hakkının olup olmadığı sorusu kentsel dönüşümde kamulaştırma başlıklı yazımızda incelenecektir. Kentsel dönüşümde kamulaştırma başlıklı yazımızda kentsel dönüşüm nedir, kentsel dönüşümün amacı nedir, kentsel dönüşümde fiyat tespiti, kentsel dönüşümde acele kamulaştırma ve Ankara kentsel dönüşüm avukatı gibi konularda bilgi verilecektir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM NEDİR?
Kentsel dönüşümde kamulaştırma konusuna geçmeden önce kentsel dönüşüm kavramı incelenmelidir. İnsanlığa binlerce yıldır ev sahipliği yapan şehirlerimiz dış etkiler sonucunda eski görünümü kaybeder ve hatta yaşanamaz hale gelirler. Yangınlar, seller, depremler gibi doğal afetler bu değişime sebep olabileceği gibi nüfus artışı ve beşerî etmenler de kentleri yaşanmaz hale getirebilir. Kentsel dönüşüm, insanlara daha iyi çalışma, barınma, dinlenme koşulları sağlanması amacıyla kentlerin tümünün veya bir bölümünün güncel çevre koşullarına göre daha iyi hale getirilmesidir. Kentsel dönüşüm sosyal ve ekonomik olarak son derece önemli olsa da hiçbir koşulda Anayasa’da düzenlenen mülkiyet hakkının ihlaline sebebiyet vermemelidir.
KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN AMACI NEDİR?
Kentsel dönüşümde kamulaştırma konusuna geçmeden önce incelenmesi gereken diğer konu ise kentsel dönüşümün amacıdır. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun (6306 Sayılı Kanun) md. 1’de kentsel dönüşümün amacı, afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenileme işlemleri olarak tanımlanmıştır. Kentsel dönüşüm sel, yangın, çığ, deprem gibi afetler sebebiyle mal ve can kayıplarının önüne geçmek amacıyla, riskli alanlarda bulunan ya da riskli alanda bulunmayıp kendisi risk teşkil eden yapıların sağlıklı ve güvenilir alanlara dönüştürülmesini amaçlar.
“Yukarıda anılan 6306 sayılı Yasanın amacı ve anılan Yasa ve Yönetmelik maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden; riskli alan yönünden, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan alanların, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelerin sağlanması amaçlanmaktadır.” (Ankara Bölge İdare Mahkemesi 5. İDD. 2019/1620 E., 2020/143 K., 13.02.2020 T.).
KAMULAŞTIRMA NEDİR?
Kentsel dönüşümde kamulaştırma açısından kamulaştırma kavramı da incelenmelidir. Devlet kamulaştırma yapmaksızın taşınmazı satın alabileceği gibi, kamulaştırma yoluna da başvurabilir. Kamulaştırma, devlet ve kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği hallerde, taşınmazın gerçek bedelini peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamı veya bir kısmının mülkiyetini zorla devralmasıdır.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMA NEDİR?
Kentsel dönüşümde kamulaştırma idare tarafından ilk olarak tercih edilen yöntem değildir. İdare öncelikli olarak yapı malikleriyle anlaşma yoluna gider. İdarenin yapı malikleriyle anlaşamaması durumunda kamulaştırma yoluna başvurması sadece kamu yararının olduğu hallerde mümkündür. Tapu kütüğünde kaydı olmayan veya ayni haklarına dair ihtilafların bulunduğu taşınmazlar Belediye Kanunu md. 73/13’e göre hemen kamulaştırılabilir. Nitekim ilgili maddede, kentsel dönüşüm ve gelişim projelerinin uygulanması sırasında, tapu kayıtlarında mülkiyet hanesi açık olan veya ayni hakları davalı olan taşınmazların doğrudan kamulaştırılarak bedellerinin mahkemece tayin edilen bankaya belli olacak hak sahipleri adına bloke edileceği ifade edilmiştir.
“Anayasa’da herkesin, mülkiyet hakkına sahip olduğu ancak bu hakkın kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabileceği ifade edilmiştir. Yine ülkemizin taraf olduğu İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin Ek 1 Nolu Protokolü’yle, mülkiyet hakkı bir insan hakkı olarak kabul edilmiş ve bu hakkın orantılılık ilkesi çerçevesinde kamu yararı gözetilerek sınırlandırılabileceği ifade edilmiştir. Bu hükümlerden hareketle, bir taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının kamulaştırma yoluyla kaldırılmasının ancak kamu yararının karşılanması zorunluluğunun özel mülkiyet hakkının korunmasından üstün tutulması şartına bağlı olduğu anlaşılmaktadır.” (Danıştay İDDK. 2021/1948 E., 2021/1555 K., 22.09.2021 T.).
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMANIN ŞARTLARI NELERDİR?
Kamulaştırma işlemi mülkiyet hakkına bir müdahale niteliğinde olduğundan 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nda belirtilen usul ve esaslara göre yapılmalı ve mutlaka yasal bir dayanağı olmalıdır. Kentsel dönüşümde kamulaştırma yapılabilmesi için mutlaka kamu yararı bulunmalıdır. Devlet veya kamu tüzel kişisi tarafından özel mülkiyete tabi bir taşınmaz üzerinde yapılmalı ve taşınmazın gerçek bedeli malikine nakden ve peşin ödenmelidir. Taşınmaz bedelinin kural olarak peşin ödenmesi gerekse de istisnai hallerde taksitle ödeme imkanı da vardır.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMA SONUCU BİNALARIN SATIN ALINMASI
Hakkında kentsel dönüşümde kamulaştırma kararı alınan taşınmaz üzerinde öncelikle satın alma yoluna başvurulması esastır. Devlet dava yoluna giderek süreci uzatmadan bu yola başvurur. Zira satın alma usulü denenmeden idarenin taşınmazın tescili adına dava açması mümkün değildir. İdarenin taşınmazın tescili adına dava açabilmesi için satın alma usulünü denemiş ve bu sürecin olumlu veya olumsuz olarak tamamlanmış olması gerekir.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMA SÜRECİNDE TAŞINMAZ BEDELİNİN BELİRLENMESİ
İdare, Kamulaştırma Kanunu md. 8/2 gereğince satın alma usulünde kamulaştırılacak malın tahmini bedelini belirlemek amacıyla kıymet takdir komisyonu oluşturmalıdır. İdare, kıymet takdir komisyonu yanında tahmin edilen bedel üzerinden pazarlıkla satın alma ve trampa işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak üzere bir veya birden fazla uzlaşma komisyonu görevlendirir. Kıymet takdir komisyonunun belirlediği bedelin kamulaştırma bedeli olarak kabulü veyahut sonrasında açılacak davada dayanak olarak kullanılması söz konusu değildir. Belirlenen bedel yalnızca taşınmaz maliki ile uzlaşma aşamasında ölçüt olarak kullanılır. Kentsel dönüşümde kamulaştırma yapılması sırasında taşınmaz maliklerine yapının gerçek bedeli ödenmelidir.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE İDARENİN MALİKE UZLAŞMA DAVETİ
İdare, taşınmaz mal, kaynak veya bunların üzerindeki irtifak haklarının bedelinin peşin ya da şartları varsa taksitle ödenmesi suretiyle pazarlıkla satın almak yahut idarenin mülkiyetindeki başka bir taşınmaz mal ile trampa yoluyla almak istediğini taşınmaz malikine resmi taahhütlü bir yazıyla bildirmelidir. Bu bildirim uzlaşmaya davet için gönderilir. Malik gönderilen yazıyı teslim almasından itibaren 15 gün içinde olumlu veya olumsuz cevap verebileceği gibi yazıyı cevapsız da bırakabilir.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE İDARE İLE TAŞINMAZ MALİKİNİN UZLAŞMASI
Malik veya temsilcisi yazının tebliğinden itibaren 15 gün içinde idareye başvurursa uzlaşma komisyonu tarafından pazarlık görüşmesi için bir gün belirlenir ve o günde pazarlık görüşmesi yapılır. Bu görüşmelerde uzlaşma komisyonu, kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenen fiyatı malike bildirmez. Yapılan görüşmelerde uzlaşma komisyonu kıymet takdir komisyonun belirlediği fiyatın üstüne çıkamaz. Uzlaşma komisyonu ile taşınmaz malikinin anlaşmaya varması halinde, taşınmaz malın tüm hukuki ve fiili vasıfları ile kamulaştırma bedelinin yer aldığı bir tutanak düzenlenir. Tutanağın uzlaşma komisyonu üyeleri ve malik ya da yetkili temsilcisi tarafından imzalanması ile yapılan pazarlık görüşmesi son bulur. Söz konusu tutanak malikin mülkü başkasına geçirme beyanı (ferağ beyanı) ve tapuda idare adına yapılacak tescilin hukuki sebebi sayılır.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE BEDELİN TAŞINMAZ MALİKİNE ÖDENMESİ
Taraflar uzlaşmaya varıp tutanak düzenledikten sonra 45 gün içinde uzlaşılan bedelin hazır edilmesi koşuluyla taşınmaz idare adına resen tescil veya terkin edilir. Tapuya yapılan tescil veya terkinin ardından kamulaştırma bedeli taşınmazın eski malikine ödenir. Bu sürecin sona ermesi ile kentsel dönüşümde kamulaştırma tamamlanmış olur. Bu şekilde gerçekleştirilen kamulaştırma işlemine veya bedeline karşı itiraz davası açılamaz. Fakat idare 45 gün içinde anlaşılan bedeli hazır ederek idareye başvurmaz ise tutanaktaki malikin ferağ beyanı geçerliliğini yitirir ve bundan sonra tapuda tescil yapılamaz. Bu durumda idare kamulaştırma işlemine devam etmek isterse Kamulaştırma Kanunu md. 10 gereğince asliye hukuk mahkemesinde kamulaştırma bedel tespiti ve tescili davası açmalıdır.
“Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu, davacının maliki olduğu Ankara İli, Altındağ İlçesi, Tabaklar Mahallesi, 5157 ada, 6 sayılı parsel parselin acele kamulaştırması yolundaki Bakanlar Kurulu Kararının iptali istemiyle açılan davanın görümü sırasında, taşınmazın davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına 10.11.2009 günü kamulaştırma işleminden tescil edildiği, davacının vekilinin 26.11.2009 günü kayda giren dilekçede mülkiyetin anılan davalı idareye tapuda devredildiği, bu nedenle konusuz kalan davayı takip etmeyeceklerinin belirtildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, acele kamulaştırma işlemine yönelik olarak davacının davanın açılması sırasında sahip olması ve dava görümü sürecinde de devam etmesi gereken menfaat bağının, davanın açılmasından sonra taşınmazın mülkiyetinin davalı idareye devredilerek sona ermesi nedeniyle davacının dava açma ehliyetine sahip olmadığı görülmektedir.” (Danıştay 6. D. 2008/1736 E., 2010/5653 K., 07.06.2010 T.).
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMA UZLAŞMADAN VAZGEÇMEK
Pazarlık görüşmesi sonucunda malik ile uzlaşma komisyonu anlaşmaya vararak tutanak imzalasa da taşınmaz maliki bedel üzerinde anlaşmaktan vazgeçebilir. İdare ise kentsel dönüşümde kamulaştırma işleminden vazgeçebilir. Dolayısıyla tapuda tescil veya terkin işlemi yapılana kadar her iki tarafın da kentsel dönüşümde kamulaştırma işleminden vazgeçme hakkı bulunur.
“Dava, 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 10. maddesi uyarınca kamulaştırılmasına karar verilen taşınmazın bedelinin tespiti ile taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
Davacı idare vekili kamulaştırmadan vazgeçildiğine dair belgesini ve temyiz dilekçesini vermiştir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 21. maddesine göre, idare kamulaştırmanın her safhasında kamulaştırmadan tek taraflı olarak kısmen veya tamamen vazgeçebilir. Davacı idare tarafından bedel kesinleşmeden kamulaştırmadan vazgeçilmiştir. Bu nedenle mahkemesince gerekli karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.” (Yargıtay 5. HD. 2003/11534 E, 2003/13548 K, 17.11.2003 T).
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE İDARE İLE UZLAŞAMAMA
Taşınmaz maliki kendisine gönderilen uzlaşma davetine cevap vermez veya olumsuz cevap verirse yahut yapılan pazarlık görüşmeleri sonucunda anlaşma sağlanamazsa durumu bildiren bir tutanak tutulur. İdare kentsel dönüşümde kamulaştırma işlemine devam etmek istiyorsa asliye hukuk mahkemesinde kamulaştırma bedel tespiti ve tescili davası açmalıdır.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMA İÇİN DAVA AÇILMASI
İdare, Kamulaştırma Kanunu’nda belirtilen hazırlık aşamalarını tamamladıktan sonra taşınmaz malikiyle anlaşma sağlayamaması halinde taşınmazın bedelinin tespiti ve idare adına tescili için dava açmalıdır. Kamulaştırılacak taşınmazın aynına ilişkin bir uyuşmazlık var veya taşınmaz tapuya kayıtlı değilse satın alma usulüne başvurulmadan dava açılır.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMA DAVASI YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
Kamulaştırma Kanunu md. 10’daki, topladığı bilgi ve belgelerle 8. madde uyarınca yaptırmış olduğu bedel tespiti ve bu husustaki diğer bilgi ve belgeleri bir dilekçeye ekleyerek taşınmaz malın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesine müracaat eder ifadesinden davada görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu görülmektedir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
“Kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası kamulaştırma işlemi sonucunda kamulaştırma bedeline veya bankada bloke edilen bedele itiraz veya maddi hatalara karşı adli yargıda düzeltim davası açılabileceği, kısmen kamulaştırmalardan doğacak uyuşmazlıkların adli yargıda çözümleneceği anlaşılmaktadır.” (Uyuşmazlık Mahkemesi HB. 2017/5 E., 2017/153 K., 13.03.2017 T.).
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ACELE KAMULAŞTIRMA
ACELE KAMULAŞTIRMA NEDİR?
İdare, kamu hizmeti açısından aciliyet arz eden bir durumda taşınmazı Kamulaştırma Kanunu’nda belirtilen usul ve esasları izlemeden de kamulaştırabilir. Olağan kamulaştırma sürecinin izlenmesi durumunda kamu hizmetinde gecikme veya aksama meydana gelecekse idare acele kamulaştırma yoluna başvurur. Kamulaştırma Kanunu’nda bu müessesenin düzenlenmiş olma sebebi olağan kamulaştırma sürecinin izlenmesi durumunda meydana gelebilecek zararların önüne geçmektir.
ACELE KAMULAŞTIRMA YAPILABİLECEK HALLER?
Acele kamulaştırma istisnai hallerde başvurulabilecek bir kurumdur. Acele kamulaştırma olağanüstü bir kamulaştırma yolu olduğu için Kamulaştırma Kanunu md. 27’deki durumlardan biri gerçekleşmelidir. Bunlardan ilki Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu’nun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacı için taşınmaza ihtiyaç duyulmasıdır. Böylece savaş, seferberlik gibi durumlarda taşınmaza ihtiyaç duyulursa acele kamulaştırma yapılabilir. Acele kamulaştırma yapılabilecek yollardan ikincisi ise özel kanunlarda öngörülen olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyulan taşınmazların kamulaştırılmasıdır. Bunun için acele kamulaştırma yapılabileceği özel kanunda açıkça yer almalıdır. Üçüncü yol ise Cumhurbaşkanı tarafından acele kamulaştırma kararı verilmesidir.
“Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazın büyük kısmının yola isabet ettiği ve karayolu alt geçidi yapılması amacıyla tümünün kamulaştırmaya dahil edildiği ve Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi İnşaatı ve Marmaray projesi kapsamında kalan hizmetlerin finansmanını karşılamak amacıyla ikraz anlaşmasının imzalandığı, yapılan ihale sonucunda işe başlandığı, projenin gerçekleştirilebilmesi için gerekli kamulaştırma işlemlerinin Ulaştırma Bakanlığı tarafından yapıldığı, işin öngörülen sürede tamamlanabilmesi, sözleşme kapsamında belirtilen sürelerde yer tesliminin yapılabilmesi ve gecikmeden dolayı işin yüklenicisine ilave ödemeler yapılmaması için acele kamulaştırma yapılmasının Ulaştırma Bakanlığınca istenmesi üzerine dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27. maddesinde belirtilen acele kamulaştırma şartının gerçekleştiği anlaşıldığından tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.” (Danıştay 6. D. 2008/6014 E., 2010/4866 K., 17.05.2010 T.).
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ACELE KAMULAŞTIRMA YAPILABİLİR Mİ?
Kamulaştırma Kanunu md. 27’deki şartların sağlanması ihtimalinde kentsel dönüşümde kamulaştırma yöntemi uygulanabilir.Kentsel dönüşümde acele kamulaştırılma için özellikle özel kanunlarda düzenleme yapılması veya Cumhurbaşkanı tarafından karar verilmesi gerekmektedir. Ayrıca kentsel dönüşümde acele kamulaştırma yapılabilmesi için kamu yararı bulunmalıdır.
“Uyuşmazlıkta, davacıların taşınmazlarının, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca “Rezerv Yapı Alanı” olarak belirlenen alan sınırlarında kaldığı, bu alanda daha önce … Belediyesince yürütülmüş kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında, özel mülkiyet sahipleri ile anlaşmalar sağlandığı, tapu devirlerinin gerçekleştirildiği, inşaat çalışmalarına başlanıldığı, 12 bloktan 5 adedinin yapıldığı, 10 taşınmaz sahibi ile anlaşma sağlanamadığı, taşınmazların sürekli yağış alan ve inşaat çalışmalarına başlanan bölgede bulunduğu, can ve mal kaybına sebebiyet vermemesi nedeniyle 6306 sayılı Kanun’un amacına uygun olarak afet riskli alanlar dışındaki riskliyapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, yapıların iyileştirilmesi, tasfiyesi ve yenilenmesine ilişkin uygulamaların ivedilikle yapılmasının kamu yararının gereği olduğu,
Fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere riskli olduğu tespit edilen yapının yerine yenisinin yapılması sürecinde maliklerin haklarına zarar vermeden, ancak uygulamanın da sürüncemede kalmasına yol açılmadan iş ve işlemlerin yürütülmesinin hedeflendiği,
Bu doğrultuda, anlaşmama iradesi gösteren maliklerin süreci uzatmalarını önlemek amacıyla acele kamulaştırma kararı alınmasında kamu yararı bulunduğundan, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27. maddesinde belirtilen acele kamulaştırma şartının gerçekleştiği, bu nedenle, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.”(Danıştay İDDK. 2021/1322 E., 2021/1309 K., 24.06.2021 T.).
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE RİSKLİ ALANLARIN ACELE KAMULAŞTIRILMASI
Riskli alan ilanı kapsamında yapılacak uygulamalarda acele kamulaştırma usulü uygulanabilse de hangi gerekçelerle acele kamulaştırma usulünün uygulandığı yeterince açıklanmalıdır. Zira alanın riskli alan ilan edilmesi tek başına acele kamulaştırmayapılması için yeterli değildir. Bunun yanında, Cumhurbaşkanı kararında 2942 sayılı Kanun’un 27. maddesinde öngörülen acele kamulaştırma prosedürünün uygulanması için gerekli olan olağanüstü durumlar ve bu yönteme başvurulması ile amaçlanan kamu yararı somut olarak ortaya konulmalıdır.
“Ayrıca, acele kamulaştırma, olağanüstü bir kamulaştırma usulü olup istisnai durumlarda uygulanacak bir yöntemdir. Bu nedenle, acelelik halinin bulunduğunun saptanması halinde acele kamulaştırılması zorunlu bulunan taşınmazlara yönelik gerekli tespitleryapılıp sebeplerin de somut olarak belirtilmesi suretiyle uygulanmalıdır. Olağan kamulaştırma gerekçeleri dışında bu yöntemin uygulanması halinde uygulanma gerekçesinin, olağanüstü durumların, bu yönteme başvurulması ile amaçlanan kamu yararının, kamu düzeninin korunmasını gerektiren hallerin somut olarak ortaya konulması suretiyle acele kamulaştırma işlemlerinin yürütülmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda uyuşmazlıkta; davalı idareler tarafından, riskli alan ilanı kapsamında yapılacak uygulamalarda 2942 sayılı Kanun’un 27. maddesi uyarınca acele kamulaştırma usulünün uygulanmasına ihtiyaç duyulduğu belirtilmekte ise de; hangi gerekçelerle acele kamulaştırma usulünün uygulanmasının istenildiği konusunda yeterince açıklamaya yer verilmediği, alanın riskli alan ilan edilmesinin tek başına acele kamulaştırma yapılması için yeterli olmadığı; öte yandan, Cumhurbaşkanı kararında 2942 sayılı Kanun’un 27. maddesinde öngörülen acele kamulaştırma prosedürünün uygulanması için gerekli olan olağanüstü durumların ve bu yönteme başvurulması ile amaçlanan kamu yararının somut olarak ortaya konulamadığı görülmektedir.
Bu durumda, 2942 sayılı Kanun’un 27. maddesinde öngörülen şartların gerçekleşmediği anlaşıldığından dava konusu Cumhurbaşkanı kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” (Danıştay İDDK. 2021/1948 E., 2021/1555 K., 22.09.2021 T.).
MALİKLER ANLAŞMAZSA KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ACELE KAMULAŞTIRMA
Sağlıklı ve güvenli yaşama çevreleri için riskli olduğu tespit edilen yapıların yerine yenilerinin yapılması sürecinde, uzlaşma iradesi göstermeyen maliklerin süreci uzatmalarını önlemek amacıyla acele kamulaştırma kararı alınabilir ve bunda kamu yararı bulunabilir. Ancak bu maliklerin haklarına zarar verilmemelidir. Bu sebeple uygulamanın sürüncemede kalmaması ve işlemlerin yürütülmesi amacıyla maliklerin anlaşmaması durumunda kentsel dönüşümde acele kamulaştırma yapılabilir.
“Öte yandan, “Rezerv Yapı Alanı” ilanına ilişkin değerlendirme ve tespit raporunda, Rize İli, … İlçesi, … Mahallesi sınırları içerisindeki bu alanda, altyapı sorunları bulunan gecekondu tarzı kaçak ve çarpık yapıların tasfiye edilerek, bu alanda kamu eliyle yüksek standartlarda, halkın ihtiyaçlarını önceleyen, mevcut kullanım sürekliliğinin devamını sağlayacak özellikte bir yaşam alanı oluşturulması ve bu yolla mülk sahiplerine üretilecek alandaki mekanlardan faydalanma imkanı sunulmasının amaçlandığının belirtildiği ve bu alanda daha önce … Belediyesince yürütülmüş kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında, özel mülkiyet sahipleri ile anlaşmalar sağlandığı, tapu devirlerinin gerçekleştirildiği, inşaat çalışmalarına başlanıldığı, 12 bloktan 5 adedinin yapıldığı, yalnızca 10 taşınmaz sahibi ile anlaşma sağlanamadığı hususları göz önünde bulundurulduğunda, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere riskli olduğu tespit edilen yapının yerine yenisinin yapılması sürecinde, maliklerin haklarına zarar vermeden, ancak uygulamanın da sürüncemede kalmasına yol açılmadan iş ve işlemlerin yürütülmesinin hedeflenmesi nedeniyle, uzlaşma iradesi göstermeyen maliklerin süreci uzatmalarını önlemek amacıyla acele kamulaştırma kararı alınmasında kamu yararının da bulunduğu sonucuna varılmıştır.” (Danıştay İDDK. 2021/1179 E., 2021/1308 K. 24.06.2021 T.).
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ACELE KAMULAŞTIRMADA İZLENECEK YÖNTEM
Kentsel dönüşümde acele kamulaştırma usulünde kıymet takdiri dışında kalan işlemler daha sonra tamamlanır. Ayrıca taşınmazı kamulaştıracak idare, taşınmazın bilirkişi tarafından tespit edilen bedelini 7 gün içinde taşınmaz malikine gönderilen davetiye veya çıkarılan ilanda belirtilen bankaya mal sahibi adına yatırır ve ilgili taşınmaza el koyar. Önemle belirtmek gerekir ki bu durumda mahkeme kararına ihtiyaç bulunmamaktadır. Ayrıca taşınmaza el koyma kararı tapu müdürlüğüne bildirilmeli ve taşınmazın devir, ferağ ve temlikinin yapılamayacağı şerh edilmelidir.
ACELE KAMULAŞTIRMADA MALİKİN TAZMİNAT HAKKI
Taşınmaz üzerinde acele kamulaştırma işlemlerini başlatan idare makul zaman içerisinde bedel tespit ve tescili davası açmalıdır. Aksi takdirde taşınmaz malikinin zararları için tazminat istenebilir. Makul zaman kavramı ise Yargıtay kararları doğrultusunda 6 ay olarak belirlenmiştir.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ACELE KAMULAŞTIRMA KARARININ İPTALİ
İdarenin aldığı kentsel dönüşümde acele kamulaştırma kararına karşı idari yargıda yürütmeyi durdurma talepli iptal davasıaçılabilir. Acele kamulaştırmanın iptali için açılacak dava İdari Yargılama Usul Kanunu md. 20/A’ya göre ivedi yargılama usulüne tabidir.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ACELE KAMULAŞTIRMA KARARINA DAVA AÇMA SÜRESİ
Kentsel dönüşümde acele kamulaştırma işleminin iptali istemiyle idari yargıda dava açılabilir. Bu davayı açma süresi 30 gündür.
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KAMULAŞTIRMA GENEL BİLGİLER
KISMİ KAMULAŞTIRMADA KALAN KISMIN KAMULAŞTIRILMASI
Kısmi kamulaştırmada kalan kısmın kamulaştırılması yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA AVUKATI
Kamulaştırmasız el atma avukatı hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
KAMULAŞTIRMA TAŞINMAZ BEDELİ HESAPLAMA
Kamulaştırma taşınmaz bedeli hesaplama yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KAMULAŞTIRMA AMACI DIŞINDA KULLANMA DAVASI
Kamulaştırma amacı dışında kullanma davası yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KAMULAŞTIRMA AŞAMALARINI NASIL ÖĞRENEBİLİRİM?
Kamulaştırma aşamalarını nasıl öğrenebilirim yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KAMULAŞTIRMA AVUKATLIK ÜCRETLERİ NE KADAR?
Kamulaştırma avukatlık ücretleri ne kadar yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KAMULAŞTIRMA ANKARA AVUKATI
Kamulaştırma Ankara avukatı hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
KAMULAŞTIRMA DAVASI ANKARA AVUKATI
Kamulaştırma davası Ankara avukatı yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KAMULAŞTIRMA AVUKATI
Kentsel dönüşüm kamulaştırma avukatı yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ACELE KAMULAŞTIRMA DAVASI
Kentsel dönüşüm acele kamulaştırma davası yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KENTSEL DÖNÜŞÜM KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA
Kentsel dönüşümde kamulaştırmasız el atma yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KAMULAŞTIRMA ADLİ TATİLDE GÖRÜLÜR MÜ?
Kamulaştırma adli tatilde görülür mü yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
KAMULAŞTIRMA ANAYASAYA MAHKEMESİ HAK İHLALİ
Kamulaştırma Anayasaya Mahkemesi hak ihlali yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
CUMHURBAŞKANI ACELE KAMULAŞTIRMA KARARLARI
Cumhurbaşkanı acele kamulaştırma kararları yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
CUMHURBAŞKANI ACELE KAMULAŞTIRMA KARARINA KARŞI İPTAL DAVASI
Cumhurbaşkanı acele kamulaştırma kararına karşı iptal davası yukarıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ACELE KAMULAŞTIRMA NEDENİYLE EL KOYMA
Acele kamulaştırma nedeniyle el koyma yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirilmiştir.
ACELE KAMULAŞTIRMA BEDELİNE İTİRAZ
Acele kamulaştırma bedeline itiraz hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.
ACELE KAMULAŞTIRMA KARARINA İTİRAZ
Acele kamulaştırma kararına itiraz hususunda yukarıdaki yazıda ayrıntılı değerlendirme yapılmıştır.